To jest klasyczny zestaw do czyszczenia mechanicznego kanałów wentylacyjnych – bardzo często wykorzystywany w praktyce serwisowej. Kluczowa sprawa polega na tym, że szczotka obrotowa podnosi zanieczyszczenia z powierzchni kanału i wprawia je w ruch. Bez zastosowania odsysacza z filtrami, cały pył, kurz i różnego rodzaju drobiny po prostu uniosłyby się w przestrzeni lub nawet powróciły do pomieszczeń, stwarzając zagrożenie dla zdrowia i czystości instalacji. Odsysacz wyposażony w filtry (najlepiej HEPA, zgodnie z zaleceniami branżowymi) zapewnia natychmiastowe usuwanie zanieczyszczeń prosto z kanału, nie dopuszczając do ich wtórnego rozprzestrzeniania. Moim zdaniem, nie ma lepszego sposobu na zapewnienie bezpieczeństwa i realnej skuteczności czyszczenia wentylacji. Takie rozwiązania są standardem m.in. w normach PN-EN 12097 i PN-EN 15780, gdzie mocno podkreśla się rolę kontroli zanieczyszczeń wtórnych podczas konserwacji systemów wentylacyjnych. W praktyce – jak to wygląda? Po jednej stronie kanału pracuje szczotka, a z drugiej strony ustawiony jest odsysacz z filtrami – wszystko po to, by cały proces był higieniczny i efektywny. Powiem szczerze, wiele ekip pomija ten element, a później są reklamacje i nieporozumienia. Filtracja powietrza w trakcie czyszczenia to już właściwie branżowy standard.
Mechaniczne czyszczenie kanałów wentylacyjnych wymaga nie tylko sprawnego narzędzia ze szczotką, ale też zaplanowania całego procesu usuwania zanieczyszczeń. Niestety, bardzo popularnym błędem jest myślenie, że wystarczy zamontować zwykłą pokrywę, klapę zwrotną albo podłączyć sprężarkę. Sprężarka z reduktorem ciśnienia mogłaby spowodować rozdmuchiwanie pyłu po całej instalacji, co w efekcie może prowadzić do wtórnego zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach. To rozwiązanie jest stosowane raczej do innego rodzaju przeglądów i czyszczenia, ale nigdy jako skuteczny sposób na zbieranie zanieczyszczeń mechanicznych. Z kolei powietrzna klapa zwrotna pełni zupełnie inną funkcję – zabezpiecza przed cofaniem się powietrza w instalacji, lecz nie usuwa zanieczyszczeń podczas czyszczenia. Zamontowanie pokrywy uszczelniającej również nie rozwiązuje problemu – ona zatrzymuje brud w środku, ale nie pozwala go skutecznie wyprowadzić na zewnątrz. Największy problem przy wszystkich tych pomysłach to brak aktywnego odciągu, przez co zanieczyszczenia albo zostaną wewnątrz kanału, albo będą rozpraszane i wrócą do pomieszczeń. Z mojego punktu widzenia najważniejsze jest przestrzeganie zasady „minimum wtórnych zanieczyszczeń”, bo tego wymagają obecne standardy i dobre praktyki branżowe. Odsysacz z filtrami jest niezbędny, bo gwarantuje realne usunięcie pyłu i brudu z wentylacji, a nie tylko ich tymczasowe przemieszczenie. Takie podejście to podstawa bezpiecznej, higienicznej konserwacji – wszystko inne to niestety półśrodki, które sprawdzają się tylko na papierze.