Do lutowania miedzianych rurociągów w instalacjach chłodniczych najczęściej stosuje się luty miedziano-fosforowe i moim zdaniem to jest strzał w dziesiątkę. Dlaczego? Otóż ten rodzaj lutu bardzo dobrze sprawdza się przy łączeniu miedzi z miedzią bez potrzeby używania topnika, co w praktyce bardzo ułatwia pracę – mniej ryzyka zanieczyszczeń w instalacji. Sama obecność fosforu w składzie stopu powoduje obniżenie temperatury topnienia, a jednocześnie zapewnia odpowiednią wytrzymałość mechaniczną i szczelność złącza, co w układach chłodniczych jest przecież kluczowe, żeby nie było żadnych nieszczelności czy mikroprzecieków. W polskich realiach i normach branżowych (np. PN-EN 378, a także wytycznych producentów urządzeń chłodniczych) jasno wskazuje się na zastosowanie właśnie lutów miedziano-fosforowych do tego typu połączeń. Dla przykładu, przy montażu splitów czy większych agregatów, wszyscy doświadczeni chłodnicy sięgają właśnie po ten typ lutowia. Warto wiedzieć, że luty cynowo-ołowiowe są używane raczej w instalacjach wodnych, gdzie nie ma aż tak dużych ciśnień i wymagań szczelności – dla chłodnictwa to by nie przeszło. Z własnej praktyki mogę dodać, że poprawnie wykonane lutowanie miedziano-fosforowe wytrzymuje naprawdę wysokie ciśnienia robocze, nie reaguje negatywnie z czynnikami chłodniczymi, a dodatkowo jest odporne na korozję. Także jeśli chodzi o naprawy czy przeróbki, to potem takie złącza są łatwe do zlokalizowania i ewentualnie rozlutowania, co się czasem przydaje. W skrócie – to wybór zarówno praktyczny, jak i zgodny z przepisami branżowymi.
Wybór niewłaściwego rodzaju lutowia do łączenia miedzianych rurociągów w instalacjach chłodniczych to dość częsty błąd, zwłaszcza wśród osób, które mają doświadczenie głównie z instalacjami wodnymi czy ogólną hydrauliką. Na pierwszy rzut oka lut cynowo-ołowiowy może się wydawać oczywistym wyborem – w końcu przez lata wykorzystywano go do lutowania rur wodnych i armatury. Jednakże w chłodnictwie sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Lut cynowo-ołowiowy ma za niską wytrzymałość mechaniczną i nie radzi sobie z wysokimi ciśnieniami oraz temperaturami, które występują w układach chłodniczych. Dodatkowo, obecność ołowiu w składzie jest niepożądana ze względu na możliwość reakcji z niektórymi czynnikami chłodniczymi oraz kwestie ekologiczne. Jeśli chodzi o luty berylowo-ołowiowe, to jest to stop praktycznie niespotykany w tej branży, a beryl sam w sobie jest bardzo toksyczny i w przypadku lutowania rur miedzianych nie zapewnia wymaganych parametrów wytrzymałościowych ani odporności na korozję. Natomiast lut niklowo-molibdenowy stosowany jest najczęściej w bardzo wyspecjalizowanych aplikacjach, np. w przemyśle chemicznym czy lotniczym, gdzie wymagane są wyjątkowo wysokie temperatury pracy, a nie przy standardowych połączeniach miedzianych rur chłodniczych. Najczęstszym błędem jest kierowanie się starymi przyzwyczajeniami albo wybór lutu o niższej temperaturze topnienia z myślą o łatwości pracy – niestety to prowadzi do powstawania nieszczelności, ryzyka rozszczelnienia w trakcie pracy agregatu oraz niezgodności z obowiązującymi normami (np. PN-EN 378). Standardem i zarazem najlepszym kompromisem pomiędzy wytrzymałością, trwałością i wygodą pracy jest lut miedziano-fosforowy, który idealnie nadaje się do łączenia miedzi z miedzią i gwarantuje długotrwałą, szczelną eksploatację instalacji chłodniczych. Z mojego doświadczenia wynika, że tylko wybór właściwego lutu zapewnia bezpieczeństwo i bezproblemową pracę całego układu.