Kwalifikacja: ELE.03 - Wykonywanie robót związanych z montażem instalacji i urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła

Wiele osób myli funkcje topnika z innymi działaniami podczas lutowania i stąd pojawiają się błędne przekonania. Najczęstszy błąd to utożsamianie roli topnika z doprowadzaniem powietrza lub natlenianiem powierzchni – podczas gdy w rzeczywistości powietrze i tlen są głównym wrogiem poprawnej spoiny. Topnik nie ma za zadanie gładzenia powierzchni czy ich natłuszczania – te czynności wykonuje się raczej przez mechaniczne czyszczenie, szlifowanie lub odtłuszczanie chemiczne jeszcze przed rozpoczęciem lutowania. Tworzenie cienkiej warstwy tlenków, jak sugerują niektóre odpowiedzi, to właśnie coś, czego się podczas lutowania trzeba za wszelką cenę wystrzegać; nawet cienka warstewka tlenku miedzi potrafi skutecznie utrudnić zwilżanie powierzchni przez lut. Utlenianie metalu prowadzi do kruchych i nieszczelnych połączeń, co przekłada się na awarie w instalacjach chłodniczych – czyli coś, czego absolutnie nie chcemy. Czasem spotykam się z myśleniem, że topnik to taka „ochrona przed brudem”, ale w realnych warunkach warsztatowych brud usuwa się najpierw mechanicznie. Topnik ma za zadanie utrzymać powierzchnię czystą podczas nagrzewania i lutowania, a nie wytwarzać dodatkowe warstwy. W instalacjach chłodniczych szczelność i wytrzymałość połączeń są kluczowe, więc prawidłowe zastosowanie topnika zgodnie z normami branżowymi, na przykład według wytycznych PN-EN ISO 17672, jest niezbędne. Przekonania o „pozytywnej roli tlenków” czy „potrzebie natleniania powierzchni” wynikają raczej z braku doświadczenia lub nieporozumień związanych z innymi technologiami spajania, gdzie rzeczywiście czasem powierzchnię się utlenia. W lutowaniu twardym do instalacji chłodniczych chodzi zawsze o ochronę przed tlenem i usuwanie tlenków, żeby zachować jak najlepszą jakość i trwałość połączenia.