Klimatyzator typu Split opisany jako I w tabeli ma funkcję zarówno chłodzenia, jak i grzania, i zdecydowanie to widać po obecności zaworu czterodrogowego w jednostce zewnętrznej. Takie rozwiązanie pozwala na odwrócenie obiegu czynnika chłodniczego, więc urządzenie działa jak pompa ciepła powietrze-powietrze. W praktyce w polskich domach czy biurach coraz częściej montuje się właśnie takie klimatyzatory, bo można je wykorzystywać nie tylko latem, ale też na przykład w okresach przejściowych jesienią albo wczesną wiosną, kiedy centralne ogrzewanie jeszcze nie ruszyło. Moim zdaniem warto zwracać uwagę na obecność zaworu czterodrogowego, bo to jest taki branżowy wyznacznik sprzętu dwufunkcyjnego. Standardy producentów, jak i wytyczne instalatorów, także to podkreślają – klimatyzatory Split bez tej opcji nie są uniwersalne. W sumie, jeśli myślisz o czymś praktycznym na cały rok, to dokładnie taki układ, jak w klimatyzatorze I, daje najwięcej możliwości. Często spotykam się z pytaniem klientów, czy ta funkcja grzania jest faktycznie użyteczna – i odpowiadam, że w dobrze zaprojektowanych instalacjach, szczególnie w nowym budownictwie, to potrafi być naprawdę wygodne i ekonomiczne. Z mojego doświadczenia wynika, że zawór czterodrogowy to element kluczowy, bo bez niego nie da się łatwo przełączać pomiędzy trybem chłodzenia i grzania.
Przy analizie tabeli łatwo przeoczyć kluczowe szczegóły dotyczące możliwości grzania i chłodzenia w klimatyzatorach typu Split. Najczęstszy błąd pojawia się wtedy, gdy patrzymy tylko na listę elementów i nie zwracamy uwagi na obecność zaworu czterodrogowego. Klimatyzatory z zaworem trójdrogowym, jak w przykładach II i IV, nie są w stanie odwrócić obiegu czynnika chłodniczego w taki sposób, by działać jako pompa ciepła – one mogą co najwyżej rozdzielać czynnik na różne obwody, ale nie zapewniają pełnej funkcji grzania i chłodzenia w jednej jednostce. Model III nie ma nawet zaworu sterującego kierunkiem przepływu, więc to klasyczne rozwiązanie wyłącznie do chłodzenia. Mylenie zaworu trójdrogowego z czterodrogowym to typowy problem osób zaczynających naukę branży HVAC – trójdrogowy często pojawia się w prostych układach hydraulicznych, ale nie zapewnia przełączania funkcji grzania/chłodzenia w klimatyzatorach. Zawór czterodrogowy jest wyznacznikiem urządzenia dwufunkcyjnego i to jest zgodne z praktyką inżynierską oraz standardami firm instalujących tego typu systemy. Wybierając niewłaściwy model, można przez pomyłkę kupić urządzenie, które nie spełni oczekiwań użytkowników – to sytuacja, z którą się spotkałem nie raz podczas przeglądu dokumentacji technicznej lub na etapie projektowania. Dobre rozeznanie w oznaczeniach i funkcjach zaworów to podstawa doboru odpowiedniego klimatyzatora, szczególnie jeżeli zależy nam na uniwersalnym zastosowaniu zarówno latem, jak i zimą. Warto więc wyrobić sobie nawyk dokładnego sprawdzania specyfikacji technicznej, a nie sugerować się tylko nazwą czy ogólnym opisem urządzenia.