Pomiary ciśnienia parowania w układach chłodniczych wykonuje się zawsze po stronie niskiego ciśnienia, czyli właśnie tam, gdzie czynnik chłodniczy paruje w parowniku. To podstawowy zabieg diagnostyczny i kontrolny, bo ciśnienie to jest kluczowe do oceny pracy układu – wskazuje czy parownik działa poprawnie, czy mamy odpowiednią ilość czynnika i czy sprężarka nie jest przeciążona. Moim zdaniem każdy technik powinien umieć szybko znaleźć punkt pomiarowy po stronie niskiego ciśnienia i wiedzieć, czego się tam spodziewać – bo od tego zależy, czy układ będzie chłodził tak, jak trzeba. W praktyce, na manometrach serwisowych niebieska strona to właśnie ta niska – podłączona najczęściej zaraz za parownikiem lub tuż przed sprężarką. W branży przyjmuje się, że te pomiary pozwalają nie tylko kontrolować wydajność chłodzenia, ale też wychwycić takie rzeczy jak niedobór czynnika, nieszczelności czy zatarcie kapilary. Zresztą, bez tego trudno sobie wyobrazić jakikolwiek serwis czy rozruch instalacji według standardów F-gaz czy wytycznych producentów. Warto pamiętać, że prawidłowy odczyt ciśnienia parowania to podstawa do przeliczenia temperatur odparowania na podstawie tabeli czynnika – i dopiero wtedy wiadomo, czy agregat chłodniczy pracuje w swoim optymalnym zakresie. W praktyce, jeśli wynik jest podejrzany, zawsze warto sprawdzić filtr-suszacz czy zawór rozprężny – to tam często tkwi problem. No i taka rada ode mnie – zawsze patrz na ciśnienie parowania razem z temperaturą, bo dopiero wtedy masz pełny obraz sytuacji.
W temacie pomiarów ciśnienia w układach chłodniczych często zdarza się zamieszanie, szczególnie kiedy ktoś pierwszy raz podchodzi do diagnostyki czy obsługi serwisowej. Wbrew pozorom, ciśnienie parowania nie mierzy się ani między skraplaczem a zaworem rozprężnym, ani też gdzieś po stronie wysokiego ciśnienia, czyli na odcinku od sprężarki do skraplacza. Takie miejsca pomiaru zupełnie nie dają rzeczywistego obrazu tego, co dzieje się w parowniku. To właśnie w parowniku czynnik chłodniczy wrze, odbierając ciepło z chłodzonego medium, i tam powstaje tzw. ciśnienie parowania – typowe niskie ciśnienie układu. Jeśli ktoś myli te punkty, to często wynika to z prostego skojarzenia: tam gdzie jest zawór, tam coś się rozpręża, więc może tam mierzyć. Jednak od strony technicznej jest to błąd, bo za skraplaczem ciśnienie jest jeszcze wysokie – dopiero za zaworem rozprężnym czynnik wrze i powstaje niskie ciśnienie. Z mojego doświadczenia wielu początkujących uznaje, że skoro skraplacz chłodzony powietrzem to tam jest „ważne miejsce” do pomiaru – a przecież to zupełnie inny etap pracy czynnika. Typowy błąd to także mylenie stron układu: strona wysokiego ciśnienia (od sprężarki do skraplacza) służy do oceny pracy skraplacza i kondycji zaworu rozprężnego, a nie do analizy procesu odparowania. Praktyka serwisowa podkreśla, że manometr niebieski – czyli niskiego ciśnienia – zawsze podłączamy do króćca tuż przed lub za parownikiem, bo tylko tam uzyskujemy wiarygodny wynik ciśnienia parowania. Tylko w tym miejscu można ocenić, czy odparowanie zachodzi prawidłowo, czy jest właściwa ilość czynnika i czy układ nie jest zanieczyszczony bądź rozhermetyzowany. Ostatecznie, te błędne założenia wynikają z braku zrozumienia przebiegu przemian termodynamicznych w układzie chłodniczym, które są dokładnie opisane w normach branżowych i materiałach szkoleniowych. Dlatego zawsze warto przypominać sobie schemat działania układu i dobrze zlokalizować stronę niskiego ciśnienia zanim podłączy się narzędzia pomiarowe.