Przedstawione na zdjęciu urządzenie to elektroniczna waga do czynnika chłodniczego, używana głównie przez serwisantów klimatyzacji oraz techników chłodnictwa. To narzędzie jest kluczowe podczas czynności serwisowych, zwłaszcza przy napełnianiu lub odzyskiwaniu czynnika z instalacji. Dzięki takiej wadze można z bardzo dużą precyzją określić masę czynnika chłodniczego w butli lub połączonej z nią instalacji. W praktyce, zgodnie z dobrymi praktykami branżowymi, zawsze zaleca się ważenie butli przed i po napełnianiu, by uniknąć zarówno niedoładowania, jak i przeładowania układu. To nie tylko kwestia poprawnego działania, ale i bezpieczeństwa – nadmiar czynnika może doprowadzić do uszkodzenia sprężarki czy innych elementów układu chłodniczego. Często spotykam się z tym, że początkujący serwisanci próbują oceniać ilość czynnika „na oko” – niestety to dość ryzykowne podejście. Waga elektroniczna jest tu nieoceniona. Moim zdaniem, zdecydowanie warto inwestować w taki sprzęt, bo daje dużą kontrolę nad procesem serwisowym i pozwala być w zgodzie ze standardami branżowymi, jak np. PN-EN 378 czy zaleceniami producentów urządzeń.
Dużo osób patrząc na takie urządzenie, ma wrażenie, że może ono mierzyć prawie wszystko, co wiąże się z czynnikiem chłodniczym – temperaturę, ciśnienie, objętość... To dość częsty błąd, zwłaszcza gdy na pierwszy rzut oka sprzęt wygląda na skomplikowany i elektroniczny. Jednak elektronika w tym przypadku służy precyzyjnemu pomiarowi masy, a nie temperatury czy ciśnienia. Temperaturę czynnika chłodniczego mierzymy termometrem (najlepiej z końcówką kontaktową lub sondą), natomiast ciśnienie – za pomocą manometrów czy zestawów serwisowych z manometrami. Z kolei objętość czynnika nie jest bezpośrednio mierzona praktycznie żadnym przenośnym sprzętem w terenie, bo to wartość zależna od temperatury i ciśnienia oraz właściwości fizycznych substancji. Waga elektroniczna służy jedynie do pomiaru ciężaru – czyli masy czynnika chłodniczego i butli razem, lub samego czynnika jeśli znamy masę pustej butli. Moim zdaniem, każdy kto na poważnie myśli o pracy w chłodnictwie, powinien znać te podstawy i nie mylić narzędzi. Tego typu nieporozumienia często prowadzą do nieprawidłowego serwisu lub nawet uszkodzenia sprzętu, bo np. nieodpowiednia ilość czynnika wpływa na sprawność i bezpieczeństwo układów chłodniczych. Dobre praktyki branżowe i wytyczne techniczne jasno rozdzielają funkcje narzędzi: ciśnieniomierze do ciśnienia, termometry do temperatury, a wagi – tylko i wyłącznie do masy.