Zeolity to rzeczywiście środki odwadniające i trzeba przyznać, że są niezwykle ciekawe pod kątem chemicznym i praktycznym. Są to minerały o strukturze krystalicznej, które potrafią pochłaniać i oddawać wodę dzięki rozbudowanej sieci mikroporów. Z mojego doświadczenia wynika, że są szeroko wykorzystywane w technice, chociażby do osuszania gazów technicznych, powietrza w instalacjach pneumatycznych czy nawet w lodówkach absorpcyjnych. Spotyka się je też w pakietach pochłaniających wilgoć w elektronice, magazynek z narzędziami czy nawet butach podczas transportu – to właśnie te małe saszetki. W branży chemicznej i petrochemicznej zeolity są kluczowe do usuwania pary wodnej z gazów, zapobiegając korozji i awariom. Co ciekawe, zeolity są też stosowane w filtracji wody i oczyszczaniu ścieków, bo poza wodą potrafią także wiązać niektóre jony metali ciężkich. Według norm i dobrych praktyk, użycie zeolitów jako środków odwadniających jest szczególnie zalecane tam, gdzie wymagane jest bardzo skuteczne i selektywne pochłanianie wilgoci. Wykorzystują ich właściwości m.in. standardy dotyczące przygotowania sprężonego powietrza czy technologii uzdatniania gazów. Warto znać te zastosowania, bo to typowy przykład powiązania teorii z praktyką przemysłową.
Wiele osób myli zeolity z zupełnie innymi substancjami, co nie dziwi, bo nazwa sama w sobie nie wskazuje jasno na ich właściwości. Trzeba najpierw zrozumieć, czym są zeolity od strony chemicznej – to glinokrzemiany, które mają bardzo złożoną, porowatą strukturę, umożliwiającą im pochłanianie cząsteczek wody czy też innych gazów. Są bardzo daleko od pojęcia środka nawadniającego, bo tak naprawdę ich podstawową funkcją jest usuwanie wilgoci, nie jej dostarczanie. W rolnictwie czy ogrodnictwie stosuje się wprawdzie inne minerały do poprawy retencji wody, ale zeolity raczej wykorzystuje się tam do wiązania nadmiaru wilgoci albo niektórych jonów, np. amoniaku. Uszczelniacze to natomiast zupełnie inna kategoria materiałów – to produkty służące do zabezpieczania połączeń przed wyciekami cieczy czy gazów, najczęściej w formie past, silikonów czy taśm. Zeolity nie mają właściwości uszczelniających i nie są używane do tego celu, bo są zbyt porowate i przepuszczalne. Jeśli chodzi o katalizatory, faktycznie zeolity bywają wykorzystywane jako nośniki katalizatorów, szczególnie w przemyśle petrochemicznym, na przykład w procesie krakingu katalitycznego ropy naftowej. Jednak w kontekście tej konkretnej odpowiedzi, pytanie dotyczy podstawowej, najbardziej charakterystycznej funkcji zeolitów, czyli odwadniania. Kataliza to jedynie dodatkowa, wtórna rola wynikająca z ich specyficznej budowy. Często myli się pojęcia przez powierzchowne skojarzenia – jeśli coś jest stosowane w przemyśle, od razu przypisuje się temu szerokie zastosowanie. W praktyce jednak, każda substancja ma swoje konkretne, technologicznie uzasadnione funkcje i warto to dobrze rozumieć, bo na tym polega profesjonalizm w technice. Zachęcam do sięgania po literaturę branżową i normy, bo tam te kwestie są naprawdę dobrze opisane.