Kwalifikacja: ELE.04 - Eksploatacja i organizacja robót związanych z montażem instalacji i urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz pomp ciepła

Sprawdzając mikrobiologiczną czystość powietrza w sali operacyjnej, nietrudno pomylić miejsca i momenty poboru próbek, ale każda z nieprawidłowych opcji ma swoje słabe strony, zarówno od strony technicznej, jak i praktycznej. Pobieranie próbek przed filtrem HEPA w ogóle nie pozwala ocenić, jak skuteczna jest sama filtracja, bo badamy wtedy powietrze jeszcze nieskażone przez filtrację – wynik nie pokazuje, czy system rzeczywiście zapewnia oczyszczanie na poziomie wymaganym dla sal operacyjnych. Pomiary w trakcie zabiegu operacyjnego z kolei wprowadzają mnóstwo zmiennych: obecność ludzi, ruch, otwieranie drzwi, a nawet użycie narzędzi chirurgicznych, powoduje wzrost liczby cząstek i drobnoustrojów, co zaciemnia rzeczywistą wydajność instalacji. Z mojego doświadczenia często myli się ocenę czystości systemu z oceną skażenia środowiskowego podczas pracy, ale to są dwa zupełnie różne badania. Wyniki z próbek pobranych podczas zabiegu nie pozwolą ocenić, czy sama wentylacja działa poprawnie – to raczej obraz sytuacji „w akcji”, a nie sprawdzenie fundamentu higieny. Dobre praktyki branżowe, np. zgodnie z normą ISO 14644 czy zaleceniami AAMI/ASHRAE, wyraźnie zalecają badania po stronie czystej, za końcowymi filtrami HEPA, przy pełnej wydajności systemu i w stanie nieużytkowania sali – czyli właśnie w pustej sali. Typowym błędem logicznym jest przekonanie, że ważniejsze jest mierzenie powietrza podczas zabiegu – wtedy co prawda widzimy, ile drobnoustrojów może pojawić się przy użytkowaniu, ale nie dowiemy się nic o samej skuteczności instalacji. Z perspektywy kontroli jakości i bezpieczeństwa pacjenta najważniejsze jest to, co „produkuje” system wentylacji po oczyszczeniu, zanim dojdą dodatkowe czynniki zewnętrzne. Tylko taki sposób daje możliwość wczesnego wykrycia niesprawności lub zużycia filtrów, zanim sytuacja stanie się zagrożeniem dla pacjentów i personelu. Dlatego zawsze zaleca się badanie za filtrem HEPA i to najlepiej w pustej sali – to jest właśnie fundament oceny czystości mikrobiologicznej w medycynie i nie tylko.