Na rysunku faktycznie widoczny jest osadnik, czyli kluczowy element systemu odwodnienia dachów i terenów utwardzonych. Osadnik pełni bardzo ważną funkcję – zatrzymuje zanieczyszczenia stałe takie jak piasek, liście czy drobne gałęzie, które spływają razem z wodą deszczową z połaci dachowej. Dzięki temu nie trafiają one dalej do kanalizacji deszczowej czy rur odpływowych, co znacząco zmniejsza ryzyko ich zatkania. Moim zdaniem osadniki są często niedoceniane na etapie projektowania, a przecież regularnie czyszczony osadnik to podstawa prawidłowego funkcjonowania całego systemu. W praktyce branżowej, np. zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 12056-3 oraz zaleceniami producentów, montaż osadnika przed podłączeniem do kanalizacji jest wręcz standardem i warunkiem gwarancji. Dodatkowo, dzięki zastosowaniu pokryw z kratką, łatwo można usunąć zanieczyszczenia bez rozbierania instalacji. Co ciekawe, w nowoczesnych rozwiązaniach osadniki bywają wyposażone w separatory tłuszczy czy ropopochodnych, jeśli istnieje taka potrzeba. Z mojego doświadczenia wynika, że dobrze dobrany i prawidłowo eksploatowany osadnik to spokój na długie lata eksploatacji dachu, a jego brak to prosta droga do kosztownych awarii.
Identyfikacja elementów systemu odwodnienia dachu wymaga znajomości ich funkcji oraz konstrukcji. Mufa to złączka służąca do łączenia rur, najczęściej stosowana w instalacjach kanalizacyjnych lub wodnych, i nie posiada funkcji gromadzenia zanieczyszczeń. Często myli się ją z innymi elementami, bo wygląda dość niepozornie, ale jej zadaniem jest wyłącznie zapewnienie szczelności i trwałości połączenia przewodów – nie radzi sobie z zatrzymywaniem stałych zanieczyszczeń czy rozdzielaniem wody. Wpust dachowy natomiast to element odprowadzający wodę bezpośrednio z powierzchni dachu do rury spustowej lub poziomu kanalizacji; jest częścią górną systemu odwodnienia, ale sam nie zatrzymuje zanieczyszczeń – jego konstrukcja skupia się na szybkim i skutecznym odprowadzeniu wody opadowej. Odpływ to ogólna nazwa miejsca, przez które woda opuszcza dany obszar – w kontekście dachów chodzi o ujście rury, które kieruje wodę dalej, na przykład do kanalizacji deszczowej. Jednak odpływ nie posiada komory na zanieczyszczenia i nie spełnia funkcji filtracyjnej. Częsty błąd myślowy polega na tym, że element z kratką od razu utożsamiany jest z wpustem lub odpływem, bo przecież też „zbiera wodę”, ale w praktyce tylko osadnik jest wyposażony w komorę, gdzie mogą się odkładać zanieczyszczenia stałe, i jest przeznaczony do ich łatwego usuwania. To rozwiązanie zgodne z dobrymi praktykami branżowymi oraz wymaganiami wielu producentów systemów odwodnienia. Prawidłowe rozróżnianie tych elementów pozwala uniknąć niepotrzebnych problemów eksploatacyjnych i kosztów napraw.