Kwalifikacja: TKO.03 - Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych

Wiele osób myli się, zakładając, że grunty z domieszką piasku czy gliny mogą nie tworzyć bryłek po wysuszeniu. Jednak sprawa jest bardziej złożona. Gliny zwięzłe oraz różne rodzaje gruntów gliniastych, jak piasek gliniasty czy glina piaszczysta, zaliczają się do grupy gruntów spoistych. Ich główną cechą jest obecność cząstek ilastych i koloidalnych, które działają jak naturalne spoiwo – dzięki temu po wyschnięciu taki grunt formuje trwałe bryłki, trudno je rozpylić w dłoni. Nawet jeśli domieszka piasku w glinie jest spora, zawsze jakaś część cząstek drobnych pozostaje, co sprawia, że grunt zachowuje spoistość. Typowym błędem jest uznanie, że piasek gliniasty czy glina piaszczysta zachowuje się jak czysty piasek – w rzeczywistości nawet niewielka ilość frakcji ilastej powoduje, że te grunty łatwo formują bryłki, szczególnie po wyschnięciu. Moim zdaniem często wynika to z pobieżnego rozpoznania gruntu „na oko” i pominięcia testów laboratoryjnych czy nawet prostych prób polowych. Według wytycznych PN-EN ISO 14688, tylko grunty niespoiste – czyli piaski, żwiry i ich mieszanki – nie tworzą bryłek na sucho. To bardzo ważne przy projektowaniu fundamentów albo podczas robót ziemnych, bo od spoistości zależy m.in. stabilność wykopów czy możliwości zagęszczenia. Zbyt pochopne zaszeregowanie gruntu do niespoistych prowadzi do błędów projektowych i wykonawczych, zwłaszcza gdy założy się, że grunt nie będzie się zlepiał po wyschnięciu. W praktyce, jeśli grunt w ręce się rozsypuje i nie formuje grudek – to najpewniej piasek, a nie żaden rodzaj gliny – nawet jeśli jego kolor czy zapach może mylić. Warto poćwiczyć rozpoznawanie tego na budowie, bo w dokumentacji geotechnicznej zawsze będzie opisana ta cecha w kontekście przydatności do celów budowlanych.