Kwalifikacja: TKO.03 - Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych

Temat zanieczyszczenia tłucznia podsypki jest jednym z tych zagadnień, gdzie na pozór intuicja może prowadzić na manowce. Wiele osób sądzi, że dodatkowy drobny materiał może np. zwiększyć stateczność toru, bo „wypełni dziury” i całość będzie bardziej zwarta. Niestety, to jest pułapka myślowa. W rzeczywistości drobne frakcje i pyły powodują, że przestrzenie pomiędzy ziarnami tłucznia zamulają się, przez co odpływ wody zostaje mocno ograniczony. To prowadzi do podmakania podsypki, a nie do jej wzmocnienia. Jeśli chodzi o zwiększenie nośności – to też jest błędne przekonanie. Nośność dobrze przygotowanej podsypki wynika z jej odpowiedniej kalibracji ziarnowej, czyli układu różnych rozmiarów tłucznia, ale bez nadmiaru frakcji pylastych. Drobne cząstki nie przenoszą efektywnie obciążeń dynamicznych od pociągów – zamiast tego, pod obciążeniem łatwo ulegają przemieszczeniu, przez co cała warstwa staje się niestabilna. Deformacje w planie toru to już raczej efekt kiepskiego odwodnienia lub niewłaściwego zagęszczenia, a nie bezpośredni skutek obecności pyłów w tłuczniu. Częsty błąd to mylenie skutków: zanieczyszczenie tłucznia powoduje zamulenie i spadek wodoprzepuszczalności, a dopiero w konsekwencji – po dłuższym czasie – inne problemy jak deformacje czy rozjeżdżanie się torów. Branża kolejowa, na przykład w wytycznych PKP PLK czy normach europejskich EN dotyczących materiałów podsypkowych, bardzo jednoznacznie stawia na czystość i odpowiedni skład podsypki. Tylko wtedy warstwa tłucznia zachowuje elastyczność i zapewnia prawidłowe odwodnienie, co przekłada się na trwałość toru i bezpieczeństwo ruchu. Z mojego doświadczenia wynika, że ignorowanie tego aspektu jest przyczyną najpoważniejszych awarii na liniach drugorzędnych – tam, gdzie przez lata nikt nie dbał o regularne usuwanie pyłów. W skrócie: zanieczyszczenie podsypki tłuczniem drobnym to nie zysk, tylko bardzo poważny problem techniczny, i żadna z alternatywnych odpowiedzi nie oddaje istoty zagrożenia.