Kwalifikacja: TKO.03 - Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych

Wybierając narzędzia do pomiaru pochylenia podłużnego toru, łatwo pomylić niektóre urządzenia, bo w geodezji i budownictwie kolejowym używa się różnych instrumentów. Teodolit, choć precyzyjny i bardzo przydatny do wyznaczania kątów poziomych oraz pionowych, stosuje się przeważnie przy wyznaczaniu kierunków i punktów załamania trasy, np. podczas budowy łuków lub określania osi toru. Do pomiarów różnic wysokości raczej nie wykorzystuje się teodolitu, bo wymagałoby to dodatkowych obliczeń i nie daje takiej dokładności jak niwelator. Dalmierz, szczególnie laserowy, to świetne narzędzie do wyznaczania odległości pomiędzy punktami, bardzo wygodny przy pomiarach długości torowisk, ogródków czy nawet do szacowania rozstawów, ale nie umożliwia bezpośredniego pomiaru różnic wysokości – a to przecież kluczowe przy badaniu pochylenia podłużnego. Z kolei profilomierz, chociaż jego nazwa brzmi bardzo profesjonalnie i rzeczywiście używa się go do sprawdzania profilu poprzecznego toru (czyli oceny stanu zużycia główki szyny, sprawdzania falistości czy innych deformacji), nie służy do pomiaru spadków podłużnych. Na rynku profilomierze występują w różnych wariantach, także elektronicznych, ale ich zastosowanie ogranicza się do badania przekroju szyny, a nie różnic wysokości na dłuższych odcinkach toru. W praktyce często spotyka się mylenie tych przyrządów ze względu na podobieństwa nazw i ogólnej kategorii narzędzi geodezyjnych, ale to niwelator jest podstawą pomiarów wysokościowych przy pracy na kolei. Oparcie się na innych urządzeniach prowadzi do błędów pomiarowych, a w dalszej perspektywie może skutkować poważnymi problemami eksploatacyjnymi, bo właściwe nachylenie toru to element kluczowy dla bezpieczeństwa. Moim zdaniem, znajomość tych różnic to podstawa każdego technika zajmującego się infrastrukturą kolejową i nie warto tu iść na skróty.