Zapas rezerwowy to ilość materiału, która jest przechowywana w magazynie, aby zminimalizować ryzyko przerw w produkcji spowodowanych opóźnieniami dostaw lub innymi nieprzewidzianymi okolicznościami. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwa starają się utrzymać określony poziom zapasów, aby zapewnić ciągłość operacyjną. Na przykład, w branży produkcyjnej, jeśli dostawca nie dostarczy surowców na czas, zapas rezerwowy pozwala na kontynuowanie produkcji bez zakłóceń. Zgodnie z dobrą praktyką zarządzania łańcuchem dostaw, firmy często stosują zasady takie jak Just-In-Case (JIC), które polegają na utrzymywaniu dodatkowych zapasów w celu ochrony przed niepewnością. Posiadanie zapasu rezerwowego jest kluczowym elementem strategii zarządzania ryzykiem w logistyce, co potwierdzają standardy takie jak ISO 31000, które zalecają identyfikację i minimalizację ryzyk związanych z operacjami biznesowymi.
Wybór zapasów maksymalnych, przeciętnych lub obrotowych zamiast rezerwowych wskazuje na nieporozumienie w zakresie zarządzania zapasami i strategii logistycznych. Zapasy maksymalne to najwyższy poziom, jaki może być zgromadzony w magazynie, co niekoniecznie odnosi się do zabezpieczenia na nieprzewidziane okoliczności. Utrzymywanie zapasów maksymalnych może prowadzić do nadwyżek, które są kosztowne i mogą powodować problemy z przestrzenią magazynową. Z kolei zapas przeciętny odnosi się do średniego zużycia materiałów w określonym czasie i nie zapewnia ochrony przed ryzykami związanymi z łańcuchem dostaw. Może to prowadzić do sytuacji, w której firma nie ma wystarczających zapasów w przypadku nagłego wzrostu popytu lub opóźnienia dostaw. Wreszcie, zapas obrotowy odnosi się do ilości towarów potrzebnych do zaspokojenia bieżącego popytu i nie uwzględnia sytuacji awaryjnych. Aby skutecznie zarządzać zapasami, kluczowe jest zrozumienie różnicy między tymi pojęciami a zapasami rezerwowymi, które są integralnym elementem planowania i zarządzania ryzykiem w logistyce oraz produkcji.