Materiały w bilansie wycenia się według cen nabycia, co oznacza, że wartość aktywów w księgach rachunkowych odzwierciedla kwotę, jaką przedsiębiorstwo zapłaciło za ich nabycie. Taki sposób wyceny jest zgodny z zasadą kosztu historycznego, która jest kluczowa w rachunkowości. Dzięki zastosowaniu cen nabycia można zapewnić stabilność i porównywalność danych finansowych w czasie. Przykładowo, jeśli firma kupiła sprzęt komputerowy za 10 000 zł, to ta kwota pozostanie w ewidencji, niezależnie od późniejszych zmian wartości rynkowej tego sprzętu. W praktyce, wycena według cen nabycia jest ważna także w kontekście analizy kosztów oraz podejmowania decyzji inwestycyjnych. Umożliwia to dokładne określenie rentowności poszczególnych aktywów i pozwala na lepsze planowanie budżetu. Dodatkowo, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), wycena według cen nabycia jest uznawana za standardową praktykę, co podkreśla jej znaczenie w międzynarodowym kontekście rachunkowości.
Wycena materiałów według cen ewidencyjnych, sprzedaży brutto czy zakupu brutto jest podejściem, które nie oddaje rzeczywistego kosztu nabycia aktywów. Ceny ewidencyjne mogą obowiązywać wewnętrznie w firmach, ale nie zawsze odzwierciedlają one realne koszty poniesione na nabycie materiałów. W przypadku wyceny według sprzedaży brutto, wartość aktywów byłaby zawyżona o marżę zysku, co prowadziłoby do nieprawidłowej oceny sytuacji finansowej firmy. Ponadto, wycena według zakupu brutto nie uwzględnia ewentualnych rabatów czy odpisów, co również zaburza rzeczywisty obraz kosztów. Te podejścia mogą prowadzić do poważnych błędów w analizach finansowych, ponieważ nie oddają one rzeczywistych kosztów związanych z nabyciem materiałów. Typowe błędy myślowe, które mogą prowadzić do takich wniosków, obejmują mylenie pojęcia kosztów z przychodami oraz brak zrozumienia dla zasady, że wartość aktywów powinna być oparta na ich rzeczywistym koszcie nabycia. Dlatego kluczowe jest stosowanie cen nabycia jako standardowej metody wyceny w księgowości, co zapewnia transparentność oraz rzetelność informacji finansowych.