Przetwornik jest kluczowym elementem w systemach automatyki przemysłowej, odpowiedzialnym za konwersję sygnałów fizycznych na sygnały elektroniczne, które mogą być przetwarzane przez systemy sterowania. Działa on na zasadzie pomiaru różnych parametrów, takich jak temperatura, ciśnienie czy poziom cieczy, a następnie przekształca te dane na formę, która jest zrozumiała dla systemów sterujących. Przykładem zastosowania przetwornika może być czujnik temperatury, który przekształca temperaturę w sygnał analogowy lub cyfrowy, umożliwiając sterownikowi podjęcie odpowiednich działań, takich jak włączenie lub wyłączenie grzejnika. Zgodnie z normami ISA (International Society for Automation) oraz IEC (International Electrotechnical Commission), stosowanie odpowiednich przetworników jest kluczowe dla zapewnienia dokładności i niezawodności procesów przemysłowych. Przetworniki są również istotne dla monitorowania stanu produkcji i diagnostyki, co wpływa na efektywność i bezpieczeństwo pracy systemów automatyki.
Przepustnica, będąca urządzeniem stosowanym w systemach wentylacyjnych i cieplnych, pełni funkcję regulacji przepływu powietrza lub cieczy. Choć istotna w kontekście zarządzania mediami, nie ma ona zdolności pomiarowych, co czyni ją niewłaściwym wyborem w kontekście funkcji kontrolno-pomiarowych. Sterownik, będący centralnym elementem systemów automatyki, działa na podstawie dostarczanych mu sygnałów, jednak jego rola nie polega na bezpośrednim pomiarze parametrów fizycznych. Zamiast tego, sterownik interpretuje dane z przetworników i podejmuje decyzje operacyjne w oparciu o algorytmy. Elektrozawór, z drugiej strony, steruje przepływem cieczy lub gazów w systemach, ale również nie zajmuje się bezpośrednim pomiarem. Typowym błędem myślowym jest mylenie funkcji urządzeń pomiarowych z urządzeniami wykonawczymi i regulacyjnymi. W kontekście automatyki przemysłowej kluczowe jest rozróżnienie pomiędzy pomiarem a kontrolą, ponieważ każde z tych urządzeń pełni odmienną rolę w systemie. Aby systemy były efektywne, konieczne jest zastosowanie przetworników, które dostarczają dokładne dane, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania sterowników oraz elementów wykonawczych.