Audiometria impedancyjna, nazywana też tympanometrią, to badanie, które z definicji ocenia opór akustyczny (czyli impedancję) i warunki ciśnieniowe w uchu środkowym, a nie w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Kluczowe jest to, że aparat zmienia ciśnienie w przewodzie zewnętrznym tylko po to, żeby „przetestować”, jak błona bębenkowa i układ kosteczek reagują w różnych warunkach ciśnienia. W praktyce mierzymy więc, jak dobrze układ przewodzący ucha środkowego przenosi drgania akustyczne przy różnych wartościach ciśnienia po stronie ucha środkowego. Moim zdaniem warto to sobie wyobrazić tak: urządzenie wysyła do ucha ton testowy (zwykle 226 Hz) i jednocześnie zmienia ciśnienie w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Na podstawie odbitego dźwięku i zmian w sztywności układu ocenia impedancję błony bębenkowej i kosteczek słuchowych. Na wydruku dostajemy wykres tympanogramu, który pokazuje, przy jakim ciśnieniu w uchu środkowym przewodzenie jest najlepsze. Jeżeli szczyt krzywej wypada przy ciśnieniu około 0 daPa, to sugeruje prawidłowe wyrównanie ciśnień przez trąbkę słuchową. W codziennej pracy badanie to wykorzystuje się do wykrywania wysiękowego zapalenia ucha środkowego, niedrożności trąbki słuchowej, usztywnienia łańcucha kosteczek (otoskleroza) czy perforacji błony bębenkowej. Dobrą praktyką jest łączenie audiometrii impedancyjnej z klasyczną audiometrią tonalną, bo razem dają pełniejszy obraz – wiemy, czy niedosłuch ma charakter przewodzeniowy, odbiorczy czy mieszany oraz czy problem leży po stronie ucha środkowego. Standardowo w protokołach opisuje się typ tympanogramu (A, B, C), wartości ciśnienia szczytowego i podatności (compliance). To są parametry, które wprost odnoszą się do oporu akustycznego i ciśnienia w uchu środkowym, dokładnie tak jak podano w prawidłowej odpowiedzi.
Audiometria impedancyjna bywa mylona z klasyczną audiometrią tonalną, dlatego łatwo wpaść w pułapkę skojarzeń typu „przewodnictwo powietrzne” albo „przewodnictwo kostne”. Tymczasem są to zupełnie inne badania i inny zakres pomiaru. W audiometrii impedancyjnej nie interesuje nas progowy poziom słyszenia pacjenta, tylko właściwości mechaniczne układu przewodzącego ucha środkowego – opór akustyczny i warunki ciśnieniowe. Odpowiedź odwołująca się do pomiaru oporu akustycznego i ciśnienia w uchu zewnętrznym jest myląca, bo choć urządzenie rzeczywiście zmienia ciśnienie w przewodzie słuchowym zewnętrznym, to jest to jedynie narzędzie techniczne do oceny zachowania błony bębenkowej i struktur ucha środkowego. Nie badamy samego przewodu zewnętrznego jako środowiska akustycznego, tylko reakcję układu ucha środkowego na kontrolowane zmiany ciśnienia. Koncepcja, że audiometria impedancyjna mierzy przewodnictwo powietrzne, wynika zwykle z utożsamiania każdego badania słuchu z audiometrią tonalną. Przewodnictwo powietrzne oznacza wyznaczanie progów słyszenia przez słuchawki nausznie lub dokanałowe, przy różnych częstotliwościach, co jest typowe dla audiometrii tonalnej, a nie impedancyjnej. W tympanometrii ton testowy ma stałą częstotliwość i nie służy do określania progu słyszenia, ale do pomiaru zmian impedancji. Podobnie przewodnictwo kostne, oceniane za pomocą wibratora kostnego na wyrostku sutkowatym lub czole, dotyczy drogi przewodzenia drgań bezpośrednio do ślimaka, z pominięciem ucha zewnętrznego i środkowego. Audiometria impedancyjna w ogóle nie używa wibratora kostnego i nie określa progów przewodnictwa kostnego, bo jej zadaniem jest ocena funkcji ucha środkowego – głównie ruchomości błony bębenkowej, łańcucha kosteczek i warunków ciśnieniowych w jamie bębenkowej. Typowy błąd myślowy polega na tym, że skoro badanie odbywa się „przez ucho”, to musi dotyczyć przewodnictwa powietrznego albo kostnego. W rzeczywistości jest to badanie mechaniczne, fizyczne, oparte na analizie impedancji akustycznej. Z punktu widzenia dobrych praktyk diagnostycznych audiometria impedancyjna uzupełnia badania progowe, ale ich nie zastępuje. Dlatego prawidłowe rozumienie, że mierzymy opór akustyczny i ciśnienie w uchu środkowym, jest kluczowe, a odpowiedzi odwołujące się do przewodnictwa powietrznego, kostnego lub samego ucha zewnętrznego po prostu nie oddają istoty tego badania.