Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Question

Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Kategorie: Radioterapia

Brachyterapia wewnątrzjamowa jest wykorzystywana podczas leczenia nowotworu

Prawidłowa odpowiedź wskazuje na szyjkę macicy i to jest bardzo charakterystyczne dla brachyterapii wewnątrzjamowej. W tej technice źródło promieniowania umieszcza się w naturalnej jamie ciała, czyli np. w kanale szyjki macicy i w pochwie, za pomocą specjalnych aplikatorów. Dzięki temu dawka promieniowania jest bardzo wysoka w obrębie guza, a stosunkowo szybko spada w tkankach zdrowych, które leżą dalej. To właśnie jest główna przewaga brachyterapii nad klasyczną teleradioterapią – bardzo stromy gradient dawki i precyzyjne „trafienie” w nowotwór. W praktyce klinicznej rak szyjki macicy jest jednym z klasycznych, podręcznikowych wskazań do brachyterapii wewnątrzjamowej, zgodnie z wytycznymi m.in. ESTRO czy ICRU. W nowoczesnych pracowniach stosuje się technikę HDR (high dose rate), gdzie źródło (najczęściej iryd-192) jest na chwilę wprowadzane do aplikatora sterowanego komputerowo, według wcześniej przygotowanego planu leczenia. Plan opiera się na obrazowaniu TK lub MR, tak żeby dokładnie określić objętość guza i narządy krytyczne, jak pęcherz czy odbytnica. Z mojego doświadczenia w nauce tego tematu warto zapamiętać, że: szyjka macicy = brachyterapia wewnątrzjamowa, z użyciem aplikatorów wewnątrzmacicznych i dopochwowych, a całość najczęściej łączy się z teleradioterapią miednicy i często z chemioterapią. W dobrych ośrodkach bardzo pilnuje się też unieruchomienia pacjentki, kontroli położenia aplikatorów oraz dokumentacji dawki, bo to ma ogromny wpływ na skuteczność i powikłania.

W tym pytaniu łatwo się pomylić, bo brachyterapia kojarzy się ogólnie z umieszczaniem źródła promieniowania „blisko guza” i wiele nowotworów faktycznie można tak leczyć. Kluczowe jest jednak słowo: wewnątrzjamowa. Oznacza ono, że źródło promieniowania umieszczamy w naturalnej jamie ciała, na przykład w kanale szyjki macicy, w pochwie czy w jamie macicy. To bardzo zawęża liczbę typowych wskazań i w praktyce klinicznej jednym z najbardziej klasycznych jest właśnie rak szyjki macicy. Gałka oczna jest rzeczywiście leczona brachyterapią, ale to jest brachyterapia powierzchniowa lub tzw. płytkowa (plaque therapy), a nie wewnątrzjamowa. Źródło promieniotwórcze, np. z rutenu-106 lub jodu-125, jest mocowane na płytce, którą chirurgicznie doszywa się do twardówki od zewnątrz. Nie wykorzystuje się tu żadnej naturalnej jamy ciała, tylko powierzchnię narządu, więc klasyfikacja jest inna. Podobnie z krtanią – w jej leczeniu można stosować brachyterapię, ale zwykle jest to technika śródtkankowa, z wprowadzaniem aplikatorów bezpośrednio w obręb tkanek, ewentualnie śródluminalna w świetle dróg oddechowych. To znowu nie jest typowa brachyterapia wewnątrzjamowa w rozumieniu ginekologicznym. Jeśli chodzi o pierś, w onkologii piersi stosuje się brachyterapię śródtkankową, np. jako tzw. partial breast irradiation, gdzie do loży po guzie wprowadza się cewniki lub specjalne aplikatory balonowe. Jest to metoda uzupełniająca po operacji oszczędzającej, ale absolutnie nie ma tu naturalnej jamy, tylko wytworzona przestrzeń w tkankach. Typowym błędem myślowym jest wrzucanie wszystkich metod brachyterapii „do jednego worka” i niezwracanie uwagi na różnice między wewnątrzjamową, śródtkankową i powierzchniową. Moim zdaniem warto zawsze zadać sobie pytanie: czy źródło leży w naturalnej jamie ciała, w świetle narządu, czy jednak jest wszyte/zaimplantowane w tkankę? W tym pytaniu chodziło dokładnie o pierwszą sytuację, dlatego jedynie szyjka macicy pasuje wprost do definicji brachyterapii wewnątrzjamowej.

Answer 1

A. piersi.

Answer 2

B. krtani.

Answer 3

C. szyjki macicy.

Answer 4

D. gałki ocznej.

Brachyterapia wewnątrzjamowa jest wykorzystywana podczas leczenia nowotworu

Odpowiedzi

Informacja zwrotna