Prawidłowa odpowiedź to detektory termoluminescencyjne i dokładnie takie dozymetry są standardem w ochronie radiologicznej pracowników narażonych na promieniowanie rentgenowskie. Dozymetr termoluminescencyjny (TLD) zawiera kryształ, najczęściej fluorek litu (LiF) albo inne materiały termoluminescencyjne, w których podczas napromieniania gromadzi się energia z promieniowania jonizującego. Później, w pracowni dozymetrycznej, ten kryształ jest podgrzewany w specjalnym czytniku, a zgromadzona energia jest uwalniana w postaci światła. Ilość tego światła jest proporcjonalna do pochłoniętej dawki. To pozwala bardzo dokładnie wyznaczyć dawkę indywidualną, czyli to, co faktycznie „złapał” pracownik na swoim ciele. W praktyce takie dozymetry nosi się zwykle na klatce piersiowej, czasem dodatkowo przy tarczycy lub dłoniach, zależnie od rodzaju pracy. Z mojego doświadczenia w pracowniach RTG i TK właśnie TLD są najczęściej spotykane, bo są małe, tanie, stabilne i dobrze znoszą warunki codziennej pracy. Spełniają wymagania przepisów BHP i zaleceń inspekcji sanitarnej oraz Państwowej Agencji Atomistyki dotyczących monitorowania dawek zawodowych. W wielu ośrodkach stosuje się też tzw. dawkomierze pierścionkowe TLD dla osób pracujących blisko wiązki, np. przy zabiegach hemodynamicznych czy w salach hybrydowych. Warto też pamiętać, że dozymetr indywidualny nie służy do bieżącej kontroli w czasie zabiegu, tylko do oceny skumulowanej dawki w miesięcznych lub kwartalnych okresach rozliczeniowych. To jest typowa i uznana dobra praktyka w ochronie radiologicznej personelu medycznego.
W ochronie radiologicznej łatwo pomylić urządzenia służące do pomiarów w pracowni z tymi, które są przeznaczone do monitorowania dawki indywidualnej pracownika. To dwa różne światy. Licznik Geigera kojarzy się większości osób z promieniowaniem, bo „tyka” i reaguje na obecność promieniowania jonizującego. W praktyce jednak jest to przyrząd do pomiaru mocy dawki lub do wykrywania skażeń, a nie do precyzyjnego, długookresowego monitorowania dawek osobistych. Nie nosi się go stale przy sobie w kieszeni przez miesiąc, tylko używa doraźnie, np. do sprawdzania szczelności osłon, kontroli pomieszczeń czy badania obecności źródeł. Podobnie liczniki scyntylacyjne, choć bardzo czułe i świetne do pomiarów w medycynie nuklearnej czy przy kontroli źródeł, są głównie stacjonarne lub ręczne. Służą do pomiaru aktywności, mocy dawki, lokalizowania ognisk promieniowania, ale nie do tego, żeby technik RTG nosił je przez cały miesiąc przypięte do fartucha ołowianego. To po prostu byłoby kompletnie niepraktyczne i kosztowne, a do tego pomiar byłby mało powtarzalny. Detektory półprzewodnikowe też brzmią nowocześnie i faktycznie są szeroko stosowane w aparatach rentgenowskich, tomografach komputerowych czy w dozymetrii referencyjnej jako bardzo precyzyjne sondy pomiarowe. Jednak ich konstrukcja i cena powodują, że używa się ich raczej do krótkotrwałych pomiarów kontrolnych, testów akceptacyjnych czy kontroli jakości, a nie jako masowe dozymetry osobiste dla całego personelu. Typowym błędem myślowym jest założenie, że „skoro coś mierzy promieniowanie, to nadaje się do wszystkiego”. W dozymetrii indywidualnej liczy się możliwość długiego noszenia, odporność na warunki pracy, powtarzalność odczytu i niski koszt wymiany. Dlatego standardem stały się detektory termoluminescencyjne, ewentualnie dawkomierze OSL, a nie liczniki Geigera, scyntylatory czy detektory półprzewodnikowe. Właśnie rozróżnianie tych zastosowań to kluczowy element praktycznej ochrony radiologicznej.