Prawidłowo – efekt „tea cup” opisuje się w mammografii głównie w projekcji bocznej (ML lub MLO z mocnym komponentem bocznym), bo właśnie w tej orientacji najlepiej widać zachowanie się gęstego materiału w świetle przewodów i torbieli. Chodzi tu przede wszystkim o złogi wapnia (mikro- i makrozwapnienia) lub gęstą zawiesinę, która pod wpływem grawitacji „opada” na dno zmiany torbielowatej. Na obrazie bocznym tworzy się wtedy charakterystyczny poziom płynu z półkolistym, odcinającym się od góry „meniskiem” – wygląda to trochę jak filiżanka z herbatą oglądana z boku, stąd nazwa. W praktyce technik czy pielęgniarka wykonująca mammografię dba o to, żeby projekcja boczna była dobrze ustawiona: pierś musi być równomiernie uciśnięta, a pacjentka odpowiednio ustawiona (bark cofnięty, broda uniesiona, brak rotacji tułowia). Wtedy grawitacja działa przewidywalnie i zawiesina w torbieli układa się w sposób typowy. Radiolog, patrząc na boczną projekcję, może odróżnić proste torbiele z tzw. osadem mleczka wapiennego od zmian bardziej niepokojących, np. nieregularnych mikrozwapnień w masie guza. Moim zdaniem to jest jeden z klasycznych przykładów, jak sama geometria projekcji i zrozumienie fizyki (grawitacja, poziomy płynu) pomaga w interpretacji obrazów. W wielu podręcznikach z mammografii podkreśla się, że przy podejrzeniu torbieli z osadem albo tzw. „galactocele” warto mieć dobrą projekcję boczną, żeby ten efekt „tea cup” ocenić zgodnie ze standardami EUSOBI czy ACR – to po prostu ułatwia kwalifikację zmiany jako łagodnej.
Efekt „tea cup” jest mocno związany z tym, jak gęsty materiał zachowuje się w polu grawitacyjnym, dlatego kluczowe jest ustawienie piersi i kierunek promieniowania. W odpowiedziach często myli się różne projekcje, bo nazwy są podobne, a w praktyce klinicznej używa się ich zamiennie, choć słusznie nie powinno się tak robić. Projekcja skośna (MLO) jest podstawową projekcją przesiewową, bardzo ważną diagnostycznie, bo pokazuje dużą część tkanki gruczołowej, zwłaszcza ogon Spence’a i górno-zewnętrzne kwadranty. Jednak w klasycznym opisie efektu „tea cup” chodzi o sytuację, gdy mamy czytelny poziom płynu i osadu, ułożony dokładnie pod wpływem grawitacji, a to najczyściej i najbardziej podręcznikowo ocenia się w projekcji bocznej, gdzie zaleganie na „dnie” torbieli jest najlepiej widoczne. Projekcja skośna daje trochę inną geometrię, więc obraz może być mniej charakterystyczny i łatwiej o nadinterpretację. Projekcja styczna ma zupełnie inny cel: stosuje się ją, żeby dokładniej uwidocznić konkretne zmiany leżące blisko skóry albo ściany klatki piersiowej, np. podejrzane mikrozwapnienia lub guzki, które w standardowych projekcjach nakładają się na inne struktury. W tej projekcji promień jest prowadzony „po stycznej” do powierzchni piersi, więc efekt poziomu płynu i osadu nie będzie wyglądał typowo jak filiżanka z herbatą – zmienia się kąt patrzenia i układ warstw. Natomiast tzw. projekcja dolinowa (cleavage view, „valley view”) służy głównie do obrazowania przyśrodkowych części obu piersi jednocześnie, szczególnie gdy chcemy porównać symetrię lub ocenić zmiany zlokalizowane przy mostku. Jest to projekcja dość specjalistyczna, używana rzadziej, i zdecydowanie nie jest standardową projekcją do oceny osadu w torbielach. Typowy błąd myślowy polega tu na skojarzeniu, że skoro efekt „tea cup” to coś „specjalnego”, to pewnie wymaga jakiejś nietypowej, bardziej skomplikowanej projekcji, jak skośna czy dolinowa. Tymczasem właśnie prosta, boczna geometria jest najbardziej użyteczna. W dobrych praktykach diagnostyki mammograficznej podkreśla się, że wybór projekcji zawsze powinien wynikać z tego, co chcemy ocenić: dla osadu i poziomów płynu – boczna; dla rozległości zmian górno-zewnętrznych – skośna; dla zmian przyśrodkowych – dolinowa; dla zmian powierzchownych – styczna. Zrozumienie tego porządku pomaga unikać przypadkowego dobierania projekcji i późniejszych błędnych wniosków przy opisie badania.