Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Źródłem hałasu w rezonansie magnetycznym bardzo często mylnie obwinia się „magnes” albo różne ruchome elementy aparatu, jak stół czy cewki odbiorcze. To dość naturalne skojarzenie: coś duże, ciężkie, działa prąd, to pewnie buczy. Tymczasem z punktu widzenia fizyki i konstrukcji urządzenia MR, głównym winowajcą są szybko przełączane cewki gradientowe. Pracują one w silnym, stałym polu magnetycznym i przy gwałtownych zmianach prądu pojawiają się znaczne siły elektromagnetyczne, które wprawiają w drgania zarówno same cewki, jak i ich mocowania. Te drgania przenoszą się na obudowę gantry i powietrze, co subiektywnie odczuwamy jako bardzo głośny, rytmiczny hałas. Cewki odbiorcze, które często pacjent ma założone bezpośrednio na badany obszar (np. cewka głowowa, kręgosłupowa, stawowa), służą wyłącznie do odbioru sygnału radiowego z organizmu. Pracują na zasadzie anten i nie generują istotnych naprężeń mechanicznych, więc nie są źródłem hałasu. Jeśli już coś z nich słychać, to raczej delikatne rezonanse mechaniczne przenoszone z gradientów, a nie samodzielne „stukanie”. Podobnie magnes stały czy nadprzewodzący jest w istocie bardzo „cichym” elementem systemu. Pole magnetyczne jest stałe w czasie, nie ma więc gwałtownych zmian sił, które mogłyby powodować wibracje. Wyjątkiem są sytuacje awaryjne, jak tzw. quench w magnesie nadprzewodzącym, ale to zupełnie inna historia, niezwiązana ze zwykłą pracą aparatu. Przesuw stołu również jest często przeceniany jako przyczyna hałasu. Owszem, mechanizm stołu wydaje dźwięk przy wjeździe i wyjeździe pacjenta z tunelu, ale jest to dźwięk krótki, o niewielkim natężeniu w porównaniu z serią uderzeń generowanych przez gradienty podczas właściwego skanowania. Typowym błędem myślowym jest tu przenoszenie doświadczeń z innych urządzeń, np. tomografu komputerowego czy aparatu RTG, gdzie praca lampy i ruchomej głowicy są bardziej intuicyjnym źródłem dźwięku. W rezonansie mechanika odgrywa mniejszą rolę, a kluczowa jest elektromagnetyka. Dlatego w prawidłowej analizie trzeba pamiętać, że hałas to efekt uboczny szybkiego przełączania cewek gradientowych, a nie działania magnesu, cewek odbiorczych czy napędu stołu.