Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W tym pytaniu bardzo łatwo pomylić różne schematy frakcjonowania, bo wszystkie brzmią dość podobnie, a różnice są czysto „liczbowe”, ale za tymi liczbami stoi konkretna radiobiologia. Hiperfrakcjonowanie to nie jest po prostu „więcej razy dziennie” ani „większa dawka”, tylko konkretny sposób podawania promieniowania: dawka na pojedynczą frakcję jest mniejsza niż standardowe 2 Gy, frakcji jest więcej w ciągu dnia, a całkowity czas leczenia pozostaje zbliżony do klasycznego schematu. Błędne skojarzenie, że skoro robimy 2–3 frakcje dziennie, to dawka jednostkowa powinna być większa, wynika często z mylenia hiperfrakcjonowania z hipofrakcjonowaniem. W hipofrakcjonowaniu właśnie podnosi się dawkę frakcyjną (np. 3–8 Gy), zwykle przy mniejszej liczbie frakcji i często skróceniu całkowitego czasu leczenia, co wykorzystuje się np. w radioterapii paliatywnej czy stereotaktycznej (SBRT). Z kolei pomysł wydłużania całkowitego czasu leczenia przy hiperfrakcjonowaniu jest sprzeczny z jego celem. Jeżeli leczenie trwa dłużej, dochodzi do repopulacji komórek nowotworowych, czyli guz ma więcej czasu na „odbudowę”, co obniża skuteczność terapii. Standardy planowania radioterapii jasno mówią, że w schematach hiperfrakcyjnych całkowity czas leczenia powinien być podobny do konwencjonalnego, właśnie po to, żeby nie zwiększać ryzyka odrastania guza. Dodatkowo, zwiększanie dawki frakcyjnej przy dwóch lub trzech frakcjach dziennie mocno podbiłoby ryzyko powikłań późnych w tkankach zdrowych, takich jak zwłóknienia, mielopatie czy uszkodzenia narządów krytycznych. Z mojego doświadczenia w nauczaniu ten błąd bierze się z prostego skojarzenia: „więcej frakcji = więcej dawki na raz”, a tymczasem w radioterapii często jest odwrotnie – im więcej frakcji, tym mniejsza dawka na pojedyncze naświetlanie, przy starannie zaplanowanej dawce całkowitej i czasie leczenia.