Na ilustracji widać klasyczne ułożenie pacjentki do mammografii w projekcji skośnej, czyli mediolateral oblique (MLO). Głowica z detektorem jest ustawiona pod kątem, zwykle około 40–60°, tak żeby objąć jak największą część tkanki gruczołowej, zwłaszcza ogon Spence’a, czyli fragment piersi sięgający w stronę dołu pachowego. Właśnie w tej projekcji technik stara się „wyciągnąć” pierś do przodu, dociągnąć tkankę z okolicy pachy i równomiernie ją spłaszczyć między płytką dociskową a detektorem. Moim zdaniem to jest najważniejsza projekcja w mammografii skriningowej, bo najlepiej pokazuje górno‑zewnętrzny kwadrant piersi i węzły chłonne pachowe przednie. W praktyce, zgodnie z zaleceniami EUREF i Polskiego Towarzystwa Radiologicznego, standardowy zestaw obejmuje właśnie dwie podstawowe projekcje: kranio‑kaudalną (CC) oraz skośną MLO. Bez poprawnie wykonanej projekcji skośnej badanie jest uznawane za niepełne. Technik musi zwrócić uwagę na kilka detali: widoczny mięsień piersiowy większy sięgający co najmniej do wysokości brodawki, brak zagięć skóry, brak „ściśnięcia” tylko brodawki bez głębszej tkanki, odpowiednie ustawienie brodawki w profilu. W realnej pracy, gdy pacjentka ma ograniczoną ruchomość barku lub jest po operacji, poprawne ułożenie do projekcji skośnej bywa trudne, ale tym bardziej trzeba się starać, bo to właśnie w tej projekcji najczęściej wychwytuje się niewielkie mikrozwapnienia i zmiany w górnych partiach piersi. Dobra znajomość tej pozycji ułatwia też późniejszą korelację zmian pomiędzy USG, mammografią i ewentualnie tomosyntezą.
W mammografii nazewnictwo projekcji bywa mylące i stąd często biorą się błędne odpowiedzi. Na ilustracji pierś jest ustawiona skośnie, a detektor jest pochylony względem tułowia, co odpowiada standardowej projekcji mediolateral oblique, potocznie po prostu skośnej. Odpowiedzi typu „kleopatry” czy „dolinowej” nie odnoszą się do obowiązującej nomenklatury w klasycznej mammografii dwuprojekcyjnej. Pojawiają się czasem potocznie w różnych materiałach, ale nie funkcjonują jako oficjalne nazwy projekcji zatwierdzone przez towarzystwa radiologiczne. Opieranie się na takich określeniach to typowy błąd: zapamiętanie chwytliwego, ale nieprofesjonalnego terminu zamiast trzymania się standardów, które są później wymagane na egzaminach i w dokumentacji opisowej. Inny częsty trop myślowy prowadzi do wskazania projekcji kranio‑kaudalnej. W CC pierś jest uciśnięta z góry na dół, a płyta detektora jest pozioma, równoległa do podłogi. Pacjentka stoi przodem do aparatu, a głowica nie jest pochylona skośnie w stronę dołu pachowego. Na rysunku wyraźnie widać ułożenie bardziej „pod kątem”, co ma na celu wciągnięcie ogona pachowego i mięśnia piersiowego w pole obrazowania, czego nie osiąga się przy klasycznej CC. Z mojego doświadczenia wiele osób automatycznie kojarzy każdą mammografię z projekcją kranio‑kaudalną, bo ta nazwa brzmi najbardziej „podręcznikowo”. Tymczasem to właśnie projekcja skośna jest kluczowa dla oceny górno‑zewnętrznych części piersi i węzłów pachowych, dlatego warto nauczyć się rozpoznawać ją po samym ustawieniu aparatu i sylwetki pacjentki. Trzymanie się prawidłowych nazw projekcji jest ważne nie tylko na teście, ale też w realnej pracy, żeby technik, radiolog i chirurg mówili dokładnie o tym samym obrazie.