Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Question

Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Kategorie: Diagnostyka obrazowa

Jak określa się rekonstrukcję obrazów TK, której wynikiem są obrazy dwuwymiarowe tworzone w dowolnej płaszczyźnie przez wtórną obróbkę zestawionych ze sobą wielu przekrojów poprzecznych?

Prawidłowo wskazana została wielopłaszczyznowa MPR (multiplanar reformation / reconstruction). W tomografii komputerowej wykonujemy serię cienkich przekrojów poprzecznych (osiowych), a MPR polega na wtórnym, komputerowym „przeliczeniu” tych danych tak, żeby otrzymać obrazy w dowolnej płaszczyźnie: strzałkowej, czołowej, skośnej, a nawet krzywoliniowej. Kluczowe jest tu słowo „dwuwymiarowe” – wynik MPR to nadal obraz 2D, tylko że złożony z wielu sąsiednich warstw, a nie pojedynczego skanu. W praktyce klinicznej MPR jest absolutnym standardem np. przy ocenie kręgosłupa (rekonstrukcje strzałkowe i czołowe), zatok przynosowych, złamań kości długich, a także w angiografii TK, gdzie wykonuje się rekonstrukcje wzdłuż przebiegu naczynia. Moim zdaniem bez MPR współczesna TK byłaby mocno „upośledzona”, bo sam obraz osiowy często nie pokazuje w pełni rozległości zmiany. Dobra praktyka jest taka, że przy cienkich warstwach (np. 0,5–1 mm) zawsze generuje się zestaw standardowych rekonstrukcji MPR, dostosowanych do badanego obszaru. Warto też pamiętać, że MPR korzysta z tych samych surowych danych co obrazy osiowe, więc nie zwiększa dawki promieniowania – to tylko inny sposób prezentacji tego, co już zostało zarejestrowane. W diagnostyce obrazowej, zwłaszcza w TK wielorzędowej, umiejętność świadomego używania MPR i dobierania płaszczyzn rekonstrukcji jest traktowana jako podstawowa kompetencja technika i lekarza radiologa.

W tym pytaniu chodzi o technikę, która z zestawu wielu cienkich przekrojów poprzecznych TK tworzy dwuwymiarowe obrazy w dowolnie wybranej płaszczyźnie. To jest właśnie istota wielopłaszczyznowej rekonstrukcji MPR. Częsty błąd polega na wrzucaniu do jednego worka wszystkich metod „rekonstrukcji 3D”, podczas gdy one się dość mocno różnią matematycznie i pod względem tego, co finalnie widzimy na monitorze. Odwzorowania objętości, określane jako VTR lub częściej VR (volume rendering), to technika stricte objętościowa. Komputer tworzy trójwymiarowy model, w którym każdemu wokselowi przypisuje się przezroczystość i kolor, a potem symuluje się oświetlenie. Efektem jest obraz 3D, którym można obracać, a nie klasyczna, płaska przekrojowa projekcja. To świetne narzędzie np. w planowaniu zabiegów naczyniowych czy chirurgii ortopedycznej, ale nie spełnia definicji z pytania, bo nie tworzy po prostu 2D przekroju w dowolnej płaszczyźnie, tylko wizualizację całej objętości. Podobnie rekonstrukcja cieniowanych powierzchni SSD (shaded surface display) koncentruje się na powierzchniach – wybiera określony próg gęstości (np. dla kości) i wyświetla tylko struktury powyżej tego progu, nadając im efekt światłocienia. To daje ładny model kości czy naczyń, ale jest to też metoda 3D, uproszczona względem VR, i z definicji nie jest klasycznym obrazem przekrojowym 2D w wybranej płaszczyźnie. Maksymalna intensywność MIP (maximum intensity projection) z kolei polega na tym, że dla każdego piksela na obrazie wybierana jest maksymalna wartość z całej grubości objętości w danym kierunku. Świetnie uwidacznia to naczynia w angiografii TK czy ogniska o wysokiej gęstości, ale znowu – to projekcja przez objętość, a nie zwykły przekrój. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie „dowolnej płaszczyzny” z „dowolną wizualizacją 3D”. W diagnostyce obrazowej przyjmuje się raczej jasny podział: MPR = rekonstrukcje przekrojowe 2D w różnych płaszczyznach, a VR/SSD/MIP = zaawansowane techniki wizualizacji objętościowej lub projekcyjnej. Z praktycznego punktu widzenia do dokładnego pomiaru, oceny ciągłości struktur i analizy anatomii wciąż podstawą są MPR, a pozostałe metody traktuje się jako uzupełnienie, a nie zamiennik.

Answer 1

A. Cieniowanych powierzchni SSD.

Answer 2

B. Maksymalnej intensywności MIP.

Answer 3

C. Odwzorowania objętości VTR.

Answer 4

D. Wielopłaszczyznowa MPR.

Jak określa się rekonstrukcję obrazów TK, której wynikiem są obrazy dwuwymiarowe tworzone w dowolnej płaszczyźnie przez wtórną obróbkę zestawionych ze sobą wielu przekrojów poprzecznych?

Odpowiedzi

Informacja zwrotna