Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W radioterapii onkologicznej nazewnictwo objętości jest bardzo precyzyjne i nieprzypadkowe. Jeśli pomyli się te skróty, to od razu widać, że coś jest nie tak z rozumieniem całego procesu planowania napromieniania. Pytanie dotyczyło objętości zawierającej GTV oraz mikrorozsiewy w fazie niewykrywalnej klinicznie. To jest dokładnie definicja CTV, czyli Clinical Target Volume. Częsty błąd polega na myleniu CTV z PTV. PTV (Planning Target Volume) nie służy do opisu biologicznego zasięgu choroby, tylko do uwzględnienia niepewności technicznych: ruchów pacjenta, przesunięć narządów, niedoskonałości unieruchomienia, błędów ustawienia itd. PTV to po prostu CTV powiększone o marginesy geometryczne wynikające z ograniczeń sprzętu i techniki, a nie z biologii nowotworu. Dlatego utożsamianie PTV z obszarem mikrorozsiewu jest merytorycznie błędne. Z kolei skróty IV czy TV w tym kontekście nie są standardowymi pojęciami z definicji ICRU. Mogą kojarzyć się komuś z „tumor volume” jako taką ogólną objętością guza, albo z jakimiś lokalnymi, nieformalnymi oznaczeniami, ale w radioterapii opartej na wytycznych używa się właśnie triady GTV–CTV–PTV. W praktyce klinicznej proces wygląda tak: najpierw lekarz wyznacza GTV, czyli to, co widoczne w obrazowaniu; następnie na podstawie danych naukowych i doświadczenia dodaje margines na mikrorozsiew i tworzy CTV; dopiero potem, uwzględniając ruch narządów (np. oddech w klatce piersiowej, wypełnienie pęcherza w miednicy) oraz dokładność systemu IGRT, określa PTV. Typowym błędem myślowym jest wrzucanie wszystkich marginesów „do jednego worka” i myślenie, że każdy większy kontur to automatycznie obszar choroby. W rzeczywistości część powiększenia wynika z biologii (mikrorozsiew – CTV), a część z techniki (niepewności ustawienia – PTV). Zrozumienie tej różnicy jest kluczowe, bo od niej zależy, czy plan będzie jednocześnie skuteczny onkologicznie i bezpieczny dla zdrowych narządów. Dlatego poprawną odpowiedzią zawsze będzie CTV, gdy mówimy o GTV plus mikroskopowym szerzeniu się nowotworu.