Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii
Zawód: Technik elektroradiolog
Kategorie: Diagnostyka obrazowa Ochrona radiologiczna
Jaki czas należy ustawić do wykonania zdjęcia rentgenowskiego dwójki górnej lewej?
| Tabela ekspozycji | |||
|---|---|---|---|
| wartości | czasu (s) | napięcia (kV) | natężenia (mA) |
| zęby przedtrzonowe i kły | 0,160 | 60 | 8 |
| siekacze | 0,120 | 60 | 8 |
| zęby trzonowe | 0,200 | 60 | 8 |
| ekspozycja zgryzowo-skrzydełkowa | 0,180 | 66 | 6 |
Odpowiedzi
Informacja zwrotna
Poprawnie wybrałeś czas 0,120 s, bo dwójka górna lewa (siekacz boczny szczęki) należy do grupy zębów „siekacze” i dokładnie ta grupa ma w tabeli ekspozycji przypisany czas 0,120 s przy napięciu 60 kV i natężeniu 8 mA. Czyli klucz do zadania to nie tyle numer zęba, co umiejętność prawidłowego przyporządkowania go do odpowiedniej grupy anatomiczno-funkcjonalnej w tabeli: siekacze, kły i przedtrzonowce, trzonowce, ekspozycje zgryzowo‑skrzydełkowe. Dwójka górna jest siekaczem, więc korzystamy z wiersza „siekacze”. Moim zdaniem w praktyce bardzo ważne jest, żebyś nie ustawiać czasu „na oko”, tylko zawsze odnosił się do tabeli ekspozycji producenta aparatu lub do procedur wewnętrznych pracowni. Dzięki temu dawka promieniowania jest możliwie mała, a obraz ma wystarczającą gęstość optyczną i kontrast, żeby lekarz mógł coś sensownego ocenić. Zbyt długi czas ekspozycji to prześwietlenie zdjęcia, utrata detali, a przy okazji niepotrzebne zwiększenie dawki pacjenta. Zbyt krótki – niedoświetlenie, szum, brak czytelności struktur okołowierzchołkowych, co w stomatologii jest bardzo krytyczne. W dobrych praktykach stomatologicznych przyjęte jest, że dla siekaczy ustawia się zwykle krótszy czas niż dla zębów trzonowych, bo tkanki w tym rejonie są cieńsze, a masa kostna mniejsza. To dokładnie widać w tabeli: 0,120 s dla siekaczy vs 0,200 s dla trzonowców. W pracy z aparatem RTG warto też pamiętać, że tabelę traktujemy jako punkt wyjścia – u osób o bardzo masywnej budowie, przy dużej ilości tkanek miękkich, czas można minimalnie korygować, ale zawsze świadomie i w granicach protokołu. Z mojego doświadczenia, im lepiej ktoś rozumie powiązanie: rodzaj zęba → grubość tkanek → parametry ekspozycji, tym szybciej i pewniej pracuje przy aparacie RTG i rzadziej musi powtarzać zdjęcia, co jest kluczowe z punktu widzenia ochrony radiologicznej.