Prawidłowo – do standardowego zdjęcia stawu kolanowego w projekcji bocznej stosuje się kasetę o rozmiarze 18×24 cm. Ten format jest uznawany za klasyczny dla badań pojedynczych stawów kończyn u dorosłych, zwłaszcza kolana, skokowego czy łokcia. Rozmiar 18×24 cm pozwala objąć cały staw kolanowy w projekcji bocznej: nasadę dalszą kości udowej, bliższą kości piszczelowej, rzepkę oraz okoliczne tkanki miękkie, a jednocześnie nie jest zbyt duży, więc ogranicza niepotrzebne naświetlanie tkanek poza obszarem zainteresowania. Z mojego doświadczenia to jest taki „złoty standard” – łatwo się pozycjonuje pacjenta, kolano dobrze wypełnia pole kasety, a kolimator można ustawić bardzo precyzyjnie. Przy prawidłowym ułożeniu w projekcji bocznej, z lekkim zgięciem stawu (zwykle ok. 20–30°), na obrazie w formacie 18×24 cm mamy czytelne odwzorowanie przestrzeni stawowej, powierzchni stawowych oraz ewentualnych wysięków, zwapnień czy zmian pourazowych. W praktyce technik dobiera kasetę tak, żeby: po pierwsze – nie obcinać struktur anatomicznych istotnych diagnostycznie, po drugie – nie naświetlać pół stołu. Dlatego do kończyn stosuje się mniejsze formaty, a duże kasety zostawia się na klatkę piersiową czy miednicę. W nowoczesnych pracowniach DR czy CR wciąż zachowuje się te same zasady – nawet jeśli fizycznej kasety już nie ma, to pole ekspozycji i kolimację planuje się w odniesieniu do tradycyjnych formatów, właśnie takich jak 18×24 cm dla kolana. To ułatwia trzymanie się standardów opisanych w podręcznikach z techniki radiologicznej i w protokołach pracownianych.
W diagnostyce obrazowej dobór rozmiaru kasety nie jest przypadkowy, tylko wynika z anatomii badanego obszaru, wymaganej projekcji oraz zasad ochrony radiologicznej. W przypadku standardowego zdjęcia stawu kolanowego w projekcji bocznej przyjętym w praktyce klinicznej formatem jest 18×24 cm. Ten rozmiar zapewnia pełne objęcie struktur stawu przy jednoczesnej możliwości ścisłej kolimacji, czyli zawężenia wiązki promieniowania tylko do niezbędnego pola. Zbyt mała kaseta, jak 9×13 cm, jest typowo stosowana do bardzo małych struktur, np. paliczków, drobnych kości dłoni czy stóp u dzieci, ewentualnie do zdjęć celowanych. Kolano jest stawem dużym, o sporym przekroju poprzecznym, dlatego taki mały format po prostu nie byłby w stanie objąć całego stawu w bocznej projekcji. Skutkowałoby to obcięciem części struktur, np. fragmentu nasady kości udowej lub piszczelowej, co czyni badanie diagnostycznie niepełnym. Z kolei formaty 35×35 cm i 35×43 cm to kasety przeznaczone głównie do dużych obszarów anatomicznych: klatki piersiowej, miednicy, czasem całej kończyny w projekcjach długich. Używanie tak dużych kaset do zwykłego bocznego zdjęcia kolana jest sprzeczne z zasadą ALARA i dobrą praktyką techniczną, ponieważ niepotrzebnie zwiększa się naświetlany obszar ciała pacjenta. Nawet przy kolimacji część powierzchni detektora pozostaje niewykorzystana, a ryzyko błędów pozycjonowania rośnie. Typowym błędem myślowym jest przekonanie, że „lepiej dać większą kasetę, żeby na pewno wszystko się zmieściło”. W radiologii chodzi jednak o optymalizację – tak dobrać rozmiar, aby z jednej strony nie obcinać struktur, a z drugiej minimalizować dawkę i rozproszenie promieniowania. Właśnie dlatego standardowe protokoły pracowniane i podręczniki techniki radiologicznej jednoznacznie wskazują format 18×24 cm jako wystarczający i zalecany dla bocznych zdjęć kolana u dorosłych, przy prawidłowym ułożeniu pacjenta i starannej kolimacji.