Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W radioterapii bardzo łatwo pomylić różne schematy frakcjonowania, bo wszystkie wyglądają podobnie: jakaś dawka w Gy i ile razy dziennie. Sedno polega jednak na tym, że pojęcie „radioterapia konwencjonalna” jest dość precyzyjne. Oznacza ono standardowe frakcjonowanie, czyli stosunkowo mała dawka na frakcję, podawana raz dziennie, pięć dni w tygodniu. Gdy dawka pojedynczej frakcji rośnie powyżej typowych 2 Gy, wchodzimy raczej w obszar hipofrakcjonowania, które ma inne cele, inne ryzyko powikłań i zwykle jest ściślej ograniczone do wybranych wskazań klinicznych. Odpowiedzi z dawką 2,5–3,5 Gy sugerują właśnie takie podejście. Tak wysokie dawki frakcyjne stosuje się w schematach skróconych, paliatywnych lub w radioterapii stereotaktycznej, a nie w klasycznej terapii konwencjonalnej. Przy 3 Gy na frakcję ryzyko późnych powikłań w narządach o powolnej proliferacji (np. rdzeń kręgowy, nerki, jelita) znacząco rośnie, dlatego w radioterapii radykalnej unika się rutynowo takich dawek jako „standard”. Kolejny problem to liczba frakcji na dobę. Schematy z napromienianiem dwa razy dziennie to hiperfrakcjonowanie lub akceleracja leczenia. Wymagają one co najmniej 6-godzinnej przerwy między frakcjami i są stosowane w wybranych nowotworach (np. część schematów dla raków głowy i szyi czy drobnokomórkowego raka płuca), ale nie są uznawane za typową radioterapię konwencjonalną. Typowym błędem myślowym jest założenie, że „więcej i częściej” zawsze znaczy lepiej – w radioterapii tak nie jest. Radiobiologia jest bezlitosna: zbyt duża dawka na frakcję albo zbyt duża liczba frakcji dziennie może zniszczyć nie tylko guz, ale i zdrowe tkanki, prowadząc do ciężkich powikłań późnych. Dlatego, gdy mówimy o klasycznym, podręcznikowym schemacie, mamy na myśli dawkę około 2 Gy raz dziennie, a nie wyższe dawki ani dwa naświetlania w ciągu doby.