Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W brachyterapii często myli się pojęcie dawki całkowitej z mocą dawki, a to prowadzi do błędnych skojarzeń co do prawidłowych zakresów liczbowych. Zakresy 0,4–2 Gy/godz., 3–6 Gy/godz. czy 7–12 Gy/godz. kojarzą się intuicyjnie z „umiarkowanym” lub „średnim” tempem napromieniania, ale w klasyfikacji brachyterapii one nie definiują HDR. Zgodnie z powszechnie przyjętymi standardami, m.in. ICRU i zaleceniami towarzystw radioterapeutycznych, za brachyterapię HDR uznaje się technikę, w której moc dawki przekracza 12 Gy na godzinę. Niższe wartości mocy dawki odpowiadają innym kategoriom: w okolicy 0,4–2 Gy/godz. mówimy o LDR (Low Dose Rate), czyli napromienianiu trwającym wiele godzin lub nawet dni, często ze stałym źródłem umieszczonym w ciele pacjenta. Zakresy pośrednie, kilka Gy/godz., nie są typową definicją HDR, lecz raczej obszarem między klasycznym LDR a technikami średniej mocy dawki, które w praktyce klinicznej nie są tak często używane jako osobna kategoria. Częsty błąd polega na tym, że ktoś patrzy na liczby i myśli: „3–6 Gy/godz. to już jest dość dużo, więc pewnie HDR”, albo „7–12 Gy/godz. brzmi jak wysoka dawka, więc to musi być HDR”. Tymczasem granica jest umowna, ale jasno ustalona na poziomie ponad 12 Gy/godz. i jest stosowana w literaturze oraz w dokumentacji klinicznej. Z mojego doświadczenia wynika, że jeśli nie odróżnimy mocy dawki od dawki frakcyjnej, łatwo w głowie pomieszać te zakresy. W HDR bardzo ważne jest to, że wysoką dawkę frakcyjną podaje się w krótkim czasie, przy użyciu zdalnego afterloadingu, z odpowiednimi procedurami ochrony radiologicznej. Przy niższych mocach dawki priorytety organizacyjne, sposób monitorowania pacjenta i ryzyko dla personelu wyglądają inaczej. Dlatego wybór jednej z niższych odpowiedzi świadczy raczej o intuicyjnym niż o definicyjnym podejściu do tematu i warto ten próg >12 Gy/godz. zapamiętać jako element podstawowej klasyfikacji brachyterapii.