Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W technice medycznej, szczególnie w radioterapii, bardzo łatwo przenieść nawyki z codziennej obsługi zwykłej elektroniki: jak coś się zawiesi, to „zrestartuj i może zadziała”. W przypadku aparatów do brachyterapii HDR taka logika jest jednak po prostu niebezpieczna. Urządzenie zdalnie wprowadzające źródło promieniotwórcze ma do czynienia z wysokimi dawkami w bardzo krótkim czasie, a każdy błąd systemu sterowania, mechaniki lub zabezpieczeń może oznaczać realne ryzyko dla pacjenta. Dlatego wymagania techniczne są znacznie ostrzejsze niż dla zwykłego sprzętu. Założenie, że wyłączenie i ponowne włączenie aparatu powinno likwidować sygnalizowany błąd, opiera się na błędnym przekonaniu, że błąd jest czymś przypadkowym, mało znaczącym. W rzeczywistości w systemach krytycznych błąd traktuje się jako sygnał potencjalnie poważnej usterki. Jeśli po restarcie wszystko wygląda „czysto”, to łatwo ukryć problem, który może się ujawnić w trakcie kolejnego napromieniania. Z punktu widzenia ochrony radiologicznej i norm jakości, system ma pamiętać, że coś było nie tak, dopóki nie zostanie to świadomie zweryfikowane. Podobnie mylne jest wyobrażenie, że urządzenie nie powinno sygnalizować błędów personelu. W nowoczesnych afterloaderach to właśnie jedna z kluczowych funkcji: weryfikacja ustawionych parametrów, kontroli zgodności planu z konfiguracją aparatu, nadzór nad pozycjonowaniem, blokady przy nieprawidłowym wprowadzeniu danych. To nie jest „przypadkowy błąd”, tylko element systemu bezpieczeństwa, który ma wyłapać ludzkie pomyłki, zanim spowodują one błędne napromienianie. Brak takich ostrzeżeń byłby sprzeczny z zasadami dobrej praktyki klinicznej i wytycznymi QA w radioterapii. Kolejne nieporozumienie dotyczy liczby i charakteru systemów pomiaru czasu napromieniania. Urządzenia do brachyterapii nie mogą polegać na jednym, pojedynczym liczniku. Wymagane są redundantne, niezależne układy nadzoru czasu i pozycji źródła, tak żeby awaria jednego z nich nie doprowadziła do niekontrolowanego wydłużenia ekspozycji. Jeden system odliczający czas bez dodatkowego, niezależnego nadzoru byłby sprzeczny z zasadą redundancji w systemach bezpieczeństwa. Typowym błędem myślowym jest tu uproszczenie: „jeden licznik wystarczy, byle działał”. W rzeczywistości normy projektowania urządzeń radioterapeutycznych wymagają kilku warstw zabezpieczeń, bo tu nie chodzi o wygodę obsługi, tylko o ochronę życia i zdrowia pacjenta oraz personelu. Patrząc całościowo, wszystkie te błędne założenia mają wspólny mianownik: traktowanie aparatu do brachyterapii jak zwykłego sprzętu medycznego, a nie jak systemu krytycznego bezpieczeństwa. Tymczasem konstrukcja afterloadera, jego elektroniki, oprogramowania i interfejsu z użytkownikiem jest podporządkowana zasadzie fail-safe, redundancji i pełnej śledzalności błędów. To właśnie dlatego poprawna odpowiedź mówi o tym, że sam restart nie może kasować sygnalizowanego błędu – musi być ślad, musi być analiza i świadoma decyzja o powrocie do pracy.