Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Question

Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Kategorie: Diagnostyka elektromedyczna

Jednym z kryteriów poprawnie wykonanego badania spirometrycznego jest czas trwania natężonego wydechu, który powinien wynosić u osób powyżej 10 roku życia co najmniej

Prawidłowo – w spirometrii jednym z kluczowych kryteriów akceptowalności manewru jest czas trwania natężonego wydechu (FVC), który u osób powyżej 10. roku życia powinien wynosić co najmniej 6 sekund. Wynika to z wytycznych m.in. ATS/ERS, które podkreślają, że krótszy wydech bardzo często zaniża wartość FVC i może całkowicie zafałszować interpretację badania. U dorosłych i starszych dzieci pojemność życiowa wydychana natężenie nie jest osiągana w 2–3 sekundy, czasem potrzeba nawet dłuższego wysiłku, szczególnie przy obturacji dróg oddechowych. Moim zdaniem w praktyce najważniejsze jest pilnowanie dwóch rzeczy: żeby pacjent naprawdę dmuchał „do końca”, aż do wyraźnego plateau na krzywej objętość–czas, oraz żeby ten wysiłek trwał co najmniej właśnie te 6 sekund. Technik czy pielęgniarka wykonująca badanie powinna aktywnie motywować pacjenta: głośno zachęcać, kontrolować zapis na ekranie i przerwać dopiero wtedy, gdy spełnione są kryteria czasu i kształtu krzywej. U wielu osób z POChP albo astmą wydech jest długi i męczący – ale dokładnie o to chodzi, bo wtedy widzimy rzeczywisty obraz zwężenia dróg oddechowych. W dobrych pracowniach spirometrycznych standardem jest zapis kilku prób, z których wybiera się te spełniające kryteria: gwałtowny start wydechu, brak kaszlu, brak przecieków, brak przedwczesnego zakończenia oraz właśnie minimalny czas wydechu 6 sekund (lub osiągnięcie wyraźnego plateau przez ≥1 sek.). Jeśli czas jest krótszy, wynik oznacza się jako nieakceptowalny, nawet gdy liczby „na oko” wyglądają ładnie. Dłuższy czas pozwala też lepiej ocenić wskaźniki jak FEV1, FVC i ich stosunek, co jest podstawą rozpoznawania obturacji, restrykcji i oceny skuteczności leczenia. To jest po prostu element rzetelnej jakości badania.

W spirometrii bardzo łatwo dać się zwieść myśleniu, że skoro pacjent mocno dmuchnął przez kilka sekund, to wynik jest wystarczająco dobry. Intuicyjnie 2–4 sekundy wydają się długim czasem wysiłku, zwłaszcza gdy badany się męczy, kaszle albo mówi, że „już nie ma czym dmuchać”. Jednak z punktu widzenia fizjologii oddychania oraz obowiązujących standardów to po prostu za mało u osób powyżej 10. roku życia. Pojemność życiowa płuc jest na tyle duża, że przy obturacji część powietrza wydychana jest wolno, pod koniec manewru. Jeśli zakończymy manewr po 2, 3 czy 4 sekundach, ucinamy właśnie ten wolny fragment wydechu i sztucznie zaniżamy FVC. W efekcie można błędnie uznać, że nie ma restrykcji albo odwrotnie – niewłaściwie ocenić stopień obturacji. Czasy 2–3 sekund mogą być jeszcze akceptowalne u małych dzieci, które po prostu nie są w stanie dłużej dmuchać, ale pytanie dotyczy osób powyżej 10. roku życia, czyli grupy, dla której wytyczne jasno mówią o minimum 6 sekundach. W praktyce, jeśli ktoś kończy wydech po 3–4 sekundach, to najczęściej jest to klasyczne przedwczesne zakończenie manewru: pacjent „odpuszcza”, bo myśli, że już wystarczy. Technik, który nie pilnuje tego kryterium, popełnia błąd proceduralny, a wynik ma niską wiarygodność diagnostyczną. Inny typowy błąd myślowy to przekonanie, że skoro najważniejszy jest FEV1 (czyli objętość wydmuchana w pierwszej sekundzie), to reszta wydechu jest mniej istotna. Tymczasem poprawne wyliczenie stosunku FEV1/FVC zależy od rzetelnie zmierzonej FVC, a ta wymaga pełnego, długiego wydechu. Zbyt krótki wydech może sztucznie zawyżać ten stosunek i maskować obturację. Dla jakości badania równie ważne jak kalibracja spirometru jest trzymanie się kryteriów czasowych. Dlatego odpowiedzi sugerujące 2, 3 czy 4 sekundy nie są zgodne ani z aktualnymi zaleceniami, ani z dobrą praktyką pracy w pracowni czynnościowej układu oddechowego, i w praktyce prowadzą do wyników trudnych do obrony klinicznie.

Answer 1

A. 4 sekundy.

Answer 2

B. 3 sekundy.

Answer 3

C. 6 sekund.

Answer 4

D. 2 sekundy.

Jednym z kryteriów poprawnie wykonanego badania spirometrycznego jest czas trwania natężonego wydechu, który powinien wynosić u osób powyżej 10 roku życia co najmniej

Odpowiedzi

Informacja zwrotna