Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W diagnostyce obrazowej klatki piersiowej jednym z częstszych, takich trochę przyziemnych, ale bardzo istotnych błędów jest niedocenianie roli właściwie dobranego rozmiaru kasety. Intuicyjnie wiele osób sięga po rozmiar mniejszy, bo „pacjent jest szczupły” albo „będzie wygodniej go ustawić”. I właśnie stąd biorą się sytuacje, w których na bocznym zdjęciu brakuje fragmentu pól płucnych, dolnych kątów łopatek, a czasem nawet części tylnej ściany klatki piersiowej. Mała kaseta 24 × 30 cm nadaje się raczej do zdjęć kończyn, czaszki, kręgosłupa szyjnego czy dziecięcej klatki piersiowej, ale u dorosłego w projekcji bocznej zwykle jest po prostu za mała – ryzyko obcięcia pola obrazowania jest bardzo duże. Z drugiej strony, bardzo duże kasety kwadratowe 35,6 × 35,6 cm czy prostokątne 35,6 × 43,2 cm są typowo wykorzystywane do projekcji PA/AP klatki piersiowej, zwłaszcza u dorosłych, oraz do większych obszarów, jak miednica czy kręgosłup lędźwiowy. W projekcji bocznej u przeciętnego dorosłego ich stosowanie często jest nadmiarowe: pole obrazowania jest zbyt obszerne w jednym wymiarze, co utrudnia optymalne pozycjonowanie i kolimację. Dobra praktyka radiologiczna mówi wyraźnie: kaseta powinna być dobrana tak, aby objąć wymagany obszar anatomiczny z niewielkim zapasem, ale bez zbędnego naświetlania tkanek poza zainteresowaniem. Z mojego doświadczenia, nadmierne pole przy dużej kasecie sprzyja leniwej kolimacji, a to zwiększa dawkę promieniowania bez żadnych korzyści diagnostycznych. Typowym błędem myślowym jest też traktowanie wyboru kasety jako kwestii „wygody”, a nie elementu jakości badania. Tymczasem przy bocznym RTG klatki liczy się pełne uwidocznienie tylno–dolnych partii płuc, tylnego zarysu przepony, kręgosłupa piersiowego i sylwetki serca. Zbyt mała kaseta może „uciąć” właśnie te kluczowe obszary, a zbyt duża – utrudnić prawidłowe ustawienie i kolimację, co w efekcie także obniża wartość diagnostyczną. Dlatego w protokołach pracowni radiologicznych tak mocno podkreśla się standardowe zestawienie: kaseta 30 × 40 cm do bocznego zdjęcia klatki u dorosłych o przeciętnej budowie ciała, a inne rozmiary stosuje się głównie w sytuacjach szczególnych, np. u bardzo otyłych pacjentów lub w pediatrii.