Prawidłowa odpowiedź to FAT SAT, czyli tzw. fat saturation albo fat suppression. W tej technice wykorzystuje się impulsy RF o częstotliwości dokładnie dopasowanej do rezonansu protonów w tłuszczu. Najpierw aparat MR podaje selektywny impuls nasycający dla tłuszczu, a dopiero potem właściwą sekwencję obrazowania. Protony tłuszczu zostają „wybite” ze stanu równowagi i nie zdążą się zrelaksować przed pomiarem, więc ich sygnał jest mocno osłabiony albo praktycznie znika. W efekcie na obrazach tkanka tłuszczowa staje się ciemna, a struktury o wysokiej zawartości wody (np. obrzęk, zapalenie, guzy) są lepiej widoczne. Moim zdaniem to jedna z najbardziej praktycznych sztuczek w MR, bo bardzo poprawia kontrast obrazu. W praktyce klinicznej FAT SAT jest standardem przy badaniach stawów (kolano, bark, skokowy), kręgosłupa, tkanek miękkich oraz w onkologii. Klasyczny przykład: sekwencja T2-zależna z saturacją tłuszczu – idealna do uwidaczniania płynu, obrzęku szpiku, zmian zapalnych. Podobnie w badaniach po kontraście gadolinowym używa się T1 FAT SAT, żeby wzmocnienie kontrastowe na tle wyciszonego tłuszczu było wyraźne i czytelne. Dobre praktyki mówią, żeby zawsze sprawdzać jednorodność pola B0, bo FAT SAT jest wrażliwy na niejednorodności – szczególnie w okolicach metalowych implantów czy przy dużym polu widzenia. Dlatego technicy często korygują shim, dobierają odpowiednie parametry i pilnują pozycji pacjenta. W nowoczesnych protokołach MR często łączy się FAT SAT z innymi modyfikacjami sekwencji (np. FSE, 3D, Dixon), ale zasada pozostaje ta sama: selektywne nasycenie sygnału tłuszczu przy użyciu impulsów RF o jego częstotliwości rezonansowej, żeby uzyskać lepszą diagnostykę i czytelniejszy obraz patologii.
W tym pytaniu sedno sprawy leży w zrozumieniu, jak działają różne specjalistyczne sekwencje MR i jakie mają konkretne zadania. Tylko jedna z nich faktycznie wykorzystuje impulsy RF o częstotliwości rezonansowej tłuszczu do selektywnego tłumienia sygnału z tkanki tłuszczowej, i jest to właśnie technika typu FAT SAT, czyli fat saturation/fat suppression. Pozostałe odpowiedzi są związane z naczyniami, przepływem lub strukturą tkanek, ale nie z selektywnym wygaszaniem tłuszczu. TOF (Time of Flight) to sekwencja angiograficzna. Bazuje na zjawisku napływu świeżej, nienasyconej krwi do warstwy obrazowanej. Krew daje wtedy silniejszy sygnał niż statyczne tkanki, które są już częściowo nasycone impulsami RF. Dzięki temu doskonale widać naczynia krwionośne bez konieczności podawania kontrastu. Jednak TOF nie służy do tłumienia tłuszczu, nie używa selektywnych impulsów RF skierowanych na częstotliwość rezonansową tłuszczu, tylko wykorzystuje efekt przepływu. MTC (Magnetization Transfer Contrast) to z kolei technika, która moduluje kontrast między protonami związanymi w makrocząsteczkach (np. białkach) a „wolną” wodą. Wykorzystuje się dodatkowy impuls RF, który nasyca spinowo frakcję związanych protonów, a magnetyzacja przenosi się na frakcję wolną. To daje lepszy kontrast np. w obrazowaniu OUN, ale nie jest to klasyczne wygaszanie tłuszczu. Tłuszcz może się pośrednio zmieniać w obrazie, ale nie jest bezpośrednim celem tej sekwencji. PCA (Phase Contrast Angiography) to metoda do pomiaru przepływu krwi, gdzie informacja o prędkości przepływu jest kodowana w fazie sygnału MR. Umożliwia ilościową ocenę prędkości i kierunku przepływu, np. w tętnicach mózgowych czy w sercu. Tutaj też nie ma mowy o selektywnym nasycaniu sygnału z tłuszczu za pomocą częstotliwości rezonansowej tłuszczu. Typowy błąd myślowy polega na tym, że skoro coś jest „specjalną” sekwencją, to może od razu służyć do tłumienia tłuszczu – ale każda z tych technik ma bardzo precyzyjne, wąskie zastosowanie. FAT SAT jest jedyną odpowiedzią, która pasuje dokładnie do treści pytania: używa selektywnego impulsu RF dostrojonego do przesunięcia chemicznego tłuszczu względem wody, co skutkuje nasyceniem magnetyzacji tłuszczu i osłabieniem jego sygnału. To jest fundament wielu protokołów MR, szczególnie w diagnostyce urazów, stanów zapalnych, zmian nowotworowych i badaniach po kontraście gadolinowym. Warto sobie mocno utrwalić, że TOF i PCA to angiografia przepływowa, MTC to kontrast magnetyzacji przeniesionej, a prawdziwe „wyciszanie” tłuszczu impulsami RF to domena FAT SAT.