Prawidłowo rozpoznałeś sekwencje: od lewej Sag STIR, w środku Sag T2, po prawej Sag T1. Kluczem jest sposób, w jaki wyglądają tkanka tłuszczowa, płyn mózgowo‑rdzeniowy i trzonów kręgów. W sekwencji STIR tłuszcz jest wyraźnie wygaszony – tkanka podskórna i szpik tłuszczowy w trzonach kręgów robią się ciemne, a obrzęk, zapalenie czy zmiany pourazowe stają się bardzo jasne. To właśnie widzimy na obrazie po lewej: stłumiony sygnał tłuszczu, mocno podkreślone struktury o podwyższonej zawartości wody. To jest typowy obraz STIR w badaniu kręgosłupa lędźwiowego, bardzo przydatny np. przy podejrzeniu świeżych złamań kompresyjnych, zmian zapalnych, przerzutów w trzonach kręgów. W sekwencji T2 płyn mózgowo‑rdzeniowy w kanale kręgowym jest bardzo jasny, a tłuszcz nadal ma wysoki sygnał. Trzony kręgów są pośrednie, dyski zwykle dość jasne, szczególnie u młodszych pacjentów. Na środkowym obrazie dokładnie to widać: jasny CSF wokół nici ogona końskiego i wyraźne różnice pomiędzy dyskami a trzonami – to klasyczny obraz Sag T2. Tę sekwencję wykorzystuje się rutynowo do oceny przepuklin dysków, zwężenia kanału kręgowego, konfliktu korzeniowego, bo elementy płynowe i obrzęk są najlepiej uwidocznione. Na sekwencji T1 tłuszcz świeci najjaśniej – szpik tłuszczowy w trzonach kręgów i tkanka podskórna są wyraźnie jasne, a płyn mózgowo‑rdzeniowy jest ciemny. Tak wygląda prawa część obrazu: kanał kręgowy jest stosunkowo ciemny, a trzon kręgu ma wysoki sygnał. Moim zdaniem T1 w sagitalnej projekcji jest szczególnie cenna do oceny budowy szpiku, starzenia się krążków międzykręgowych, a także do porównania po podaniu kontrastu (wtedy patologiczne ogniska wzmacniają się na tle jasnego tłuszczu). Z punktu widzenia praktyki technika obrazowania kręgosłupa lędźwiowego prawie zawsze obejmuje dokładnie ten zestaw: Sag T1, Sag T2, Sag STIR, często uzupełniony o sekwencje osiowe. Twoje rozpoznanie kolejności pokazuje, że dobrze rozróżniasz typowe cechy obrazów MR w podstawowych sekwencjach, co jest absolutnie kluczowe przy codziennej pracy w pracowni rezonansu.
W tym zadaniu pułapka polega głównie na podobieństwie obrazu T2 i STIR oraz na automatycznym założeniu, że najjaśniejszy obraz to zawsze T2. W rzeczywistości o rozpoznaniu sekwencji decyduje nie tylko jasność płynu mózgowo‑rdzeniowego, ale przede wszystkim zachowanie sygnału tłuszczu w szpiku kostnym i tkance podskórnej. W sekwencji STIR stosuje się tłumienie sygnału z tłuszczu, dlatego trzon kręgu, w którym dominuje szpik tłuszczowy, staje się wyraźnie ciemniejszy, a wszelkie obszary obrzęku, zapalenia czy nacieczenia nowotworowego robią się bardzo jasne. Jeżeli ktoś patrzy tylko na jasny kanał kręgowy i uznaje, że to na pewno T2, łatwo pomyli STIR z T2 lub odwrócić ich kolejność. Częsty błąd polega też na tym, że sekwencje układa się „w głowie” według prostego schematu: T1 – T2 – STIR, bo tak bywa w opisach protokołów. Tymczasem w praktyce klinicznej kolejność wyświetlania obrazów w PACS bywa różna i trzeba polegać na ocenie charakterystyki sygnału, a nie na przyzwyczajeniu. Na T2 płyn mózgowo‑rdzeniowy jest jasny, ale tłuszcz również pozostaje jasny, więc szpik w trzonach kręgów nie jest wygaszony. Gdy widzimy obraz, gdzie kanał kręgowy jest jasny, a jednocześnie tkanka tłuszczowa podskórna też ma wysoki sygnał, to jest typowy T2. Jeżeli natomiast płyn jest jasny, a tłuszcz wyraźnie przyciemniony – to wskazuje na STIR. Z kolei T1 łatwo rozpoznać po tym, że płyn mózgowo‑rdzeniowy jest ciemny, a tłuszcz bardzo jasny. Jeżeli ktoś ustawia T1 jako pierwszy obraz tylko dlatego, że „tak zwykle zaczyna się badanie”, pomija realne cechy obrazu. To prowadzi do błędnego porządkowania: np. Sag T2, Sag STIR, Sag T1 lub Sag T1, Sag STIR, Sag T2. Z mojego doświadczenia najczęstsze nieporozumienie wynika z niedocenienia roli tłumienia tłuszczu – STIR nie jest po prostu „jeszcze jednym T2”, ale specjalną sekwencją o czułości na zmiany zapalne i obrzękowe. W dobrej praktyce diagnostycznej zawsze patrzy się więc: jak świeci tłuszcz, jak wygląda płyn, jaki jest kontrast między trzonami a dyskami. Dopiero z tej kombinacji wyciągamy wniosek, która sekwencja jest która, niezależnie od tego, w jakiej kolejności program wyświetlił obrazy. Uporządkowanie tej logiki bardzo pomaga przy samodzielnym przeglądaniu badań MR, nie tylko kręgosłupa, ale też np. stawów czy miednicy.