Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W diagnostyce rezonansem magnetycznym łatwo pomylić rodzaje środków kontrastujących, bo w praktyce codziennej miesza się pojęcia z RTG, TK i badań przewodu pokarmowego. Środki jodowe, zarówno rozpuszczalne, jak i nierozpuszczalne w wodzie, są klasycznie związane z technikami opartymi na promieniowaniu jonizującym, czyli głównie tomografią komputerową i klasycznym rentgenem. Ich działanie polega na silnym pochłanianiu promieniowania X przez atom jodu, co zwiększa kontrast na obrazie. W rezonansie magnetycznym w ogóle nie używamy promieniowania jonizującego, tylko silne pole magnetyczne i fale radiowe. Dlatego środek kontrastowy musi wpływać na właściwości magnetyczne protonów w tkankach, a nie na pochłanianie promieniowania. To jest zasadnicza, fizyczna różnica, która powoduje, że środki jodowe nie są tu właściwym wyborem. Podobnie środki na bazie siarczanu baru są typowo wykorzystywane w badaniach przewodu pokarmowego w radiologii konwencjonalnej i TK – np. pasaż jelita cienkiego, wlew doodbytniczy, badanie przełyku. Siarczan baru jest substancją bardzo dobrze widoczną w promieniowaniu X, ale całkowicie bezużyteczną w MR, bo nie wpływa w sposób pożądany na czasy relaksacji T1 i T2. Typowym błędem myślowym jest utożsamianie „kontrastu” jako jednego uniwersalnego płynu, który pasuje do każdej aparatury. W rzeczywistości każdy typ badania ma swoją „rodzinę” kontrastów, wynikającą z fizycznych zasad obrazowania. W rezonansie magnetycznym zastosowanie znajdują paramagnetyczne związki gadolinu, które modyfikują sygnał MR, a nie pochłanianie promieniowania. Moim zdaniem, jeśli ktoś zapamięta prostą zasadę: jod i bar – promieniowanie X, gadolin – MR, to od razu robi się dużo łatwiej logicznie porządkować, jaki kontrast pasuje do jakiej metody. W pracowni jest to też ważne organizacyjnie, bo pomyłka w doborze kontrastu oznacza nie tylko brak wartości diagnostycznej, ale i niepotrzebne narażenie pacjenta na procedurę, której można było uniknąć.