Na zapisanym EKG widać typowy obraz częstoskurczu komorowego: szerokie, zniekształcone zespoły QRS (>120 ms), bardzo szybka i regularna akcja serca oraz brak wyraźnych, poprzedzających je załamków P. Kompleksy mają jednolity, „monomorficzny” kształt, co sugeruje ognisko arytmii w jednym, stałym miejscu w mięśniu komór. Moim zdaniem to jest jeden z tych zapisów, które warto mieć „w pamięci wzrokowej” – jak tylko zobaczysz taką serię szerokich, szybkich QRS-ów, od razu powinna zapalić się lampka: VT, stan zagrożenia życia. W praktyce klinicznej częstoskurcz komorowy jest najczęściej związany z chorobą niedokrwienną serca, blizną pozawałową, kardiomiopatiami albo ciężkimi zaburzeniami elektrolitowymi (np. hipokaliemia). Standardy postępowania (np. wytyczne ERC i ESC) podkreślają, że przy niestabilnym hemodynamicznie VT podstawą leczenia jest natychmiastowa kardiowersja elektryczna zsynchronizowana. Jeśli pacjent jest stabilny, stosuje się leki antyarytmiczne, np. amiodaron, czasem lidokainę. W diagnostyce EKG bardzo pomaga zasada: szybki rytm z szerokimi QRS traktujemy jak VT, dopóki nie udowodnimy, że to coś innego – to podejście zwiększa bezpieczeństwo pacjenta. W pracy technika wykonującego EKG ważne jest szybkie rozpoznanie takiego obrazu, natychmiastowe poinformowanie lekarza i zadbanie o poprawną kalibrację zapisu, bo na ostrym dyżurze liczy się każda sekunda. Dobrą praktyką jest też opisanie na wydruku: „podejrzenie VT” – ułatwia to komunikację w zespole.
Na przedstawionym zapisie EKG widzimy szybki, regularny rytm z wyraźnie poszerzonymi i zniekształconymi zespołami QRS, bez czytelnych załamków P poprzedzających każdy kompleks. To jest kluczowe, bo wiele osób, patrząc tylko na częstość, myśli od razu o migotaniu przedsionków. Migotanie przedsionków ma jednak zupełnie inny charakter: rytm jest wyraźnie niemiarowy („nieregularny, całkowicie niemiarowy”), zespoły QRS są zazwyczaj wąskie, a linia izoelektryczna między nimi jest poszarpana przez drobne fale f. Tutaj tego nie ma – rytm jest miarowy, a zespoły QRS są szerokie, co od razu odsuwa nas od rozpoznania AF. Częsty błąd to także mylenie takiego zapisu z blokiem przedsionkowo‑komorowym. W blokach AV dominuje zwolnienie przewodzenia bodźców z przedsionków do komór, co na EKG daje albo wydłużony odstęp PQ (blok I stopnia), albo wypadanie zespołów QRS przy zachowanych załamkach P (blok II stopnia), albo całkowite rozkojarzenie P i QRS, ale zwykle z wolną, a nie szybką akcją komór (blok III stopnia). Tutaj nie widać ani klasycznego odstępu PQ, ani typowego zwolnienia rytmu, więc obraz nie pasuje. Z kolei blok prawej odnogi pęczka Hisa daje poszerzenie QRS, ale przy względnie prawidłowej częstości rytmu i zachowanej relacji P–QRS. Charakterystyczne są zespoły rsR’ w V1 i poszerzony, ząbkowany S w odprowadzeniach bocznych (I, aVL, V5–V6). W naszym zapisie mamy natomiast seryjne, bardzo szybkie, szerokie zespoły, bez czytelnych załamków P, co wskazuje na rytm wywodzący się z komór, a nie na zaburzenie przewodzenia w jednej z odnóg. Typowy schemat błędnego rozumowania polega na tym, że ktoś widzi „dziwne QRS-y” i automatycznie przypisuje je blokowi odnóg, zamiast najpierw ocenić częstość i regularność rytmu. Dobra praktyka w diagnostyce elektromedycznej to najpierw odpowiedzieć sobie na trzy pytania: czy rytm jest miarowy, jaka jest szerokość QRS oraz czy widać prawidłowe załamki P związane z każdym kompleksem. Dopiero wtedy rozstrzygamy, czy mamy do czynienia z arytmią nadkomorową, komorową, czy zaburzeniem przewodzenia. W tym przypadku wszystkie te elementy układają się w klasyczny obraz częstoskurczu komorowego, a nie migotania przedsionków, bloku przedsionkowo‑komorowego ani bloku prawej odnogi.
