Prawidłowo – zdjęcie 1 przedstawia projekcję skośną stawu łokciowego w rotacji zewnętrznej. W tej projekcji ramię i przedramię są zazwyczaj w lekkim wyproście, a kończynę obraca się na zewnątrz (rotacja zewnętrzna) o ok. 35–45°. Efekt na obrazie jest taki, że kłykcie kości ramiennej nie nakładają się osiowo jak w projekcji AP, tylko widoczna jest wyraźna separacja struktur po stronie promieniowej. Głowa kości promieniowej i wcięcie promieniowe kości łokciowej są lepiej uwidocznione, a przestrzeń stawowa między głową kości promieniowej a bloczkiem i główką kości ramiennej jest bardziej czytelna. Moim zdaniem to właśnie ten charakterystyczny układ promieniowej strony stawu pomaga najszybciej rozpoznać tę projekcję. W praktyce klinicznej projekcja skośna w rotacji zewnętrznej jest bardzo przydatna przy podejrzeniu złamań głowy kości promieniowej, szyjki promieniowej, uszkodzeń wyrostka dziobiastego czy drobnych złamań awulsyjnych po stronie bocznej. W standardach wykonywania RTG stawu łokciowego (np. wg typowych protokołów radiologicznych) obok projekcji AP i bocznej zaleca się właśnie dodatkowe skośne projekcje, żeby uniknąć nakładania się struktur i nie przeoczyć subtelnych linii złamania. Warto pamiętać, że poprawne pozycjonowanie – stabilne ułożenie pacjenta, właściwa rotacja i kontrola osi kończyny – ma bezpośredni wpływ na jakość diagnostyczną takiego zdjęcia. Dobrą praktyką jest zawsze ocena, czy obraz odpowiada spodziewanemu wyglądowi anatomicznemu dla danej projekcji, zanim opisze się badanie.
Na pierwszy rzut oka wszystkie cztery zdjęcia mogą wydawać się podobne, bo pokazują ten sam staw łokciowy, ale kluczowa jest tutaj projekcja i rotacja kończyny. Błędny wybór wynika zwykle z mylenia projekcji skośnej z klasycznymi projekcjami AP i boczną. Zdjęcie 2 to typowa projekcja przednio–tylna (AP). Kończyna jest ustawiona bez istotnej rotacji, kłykcie kości ramiennej są widoczne bardziej symetrycznie, a kości przedramienia – promieniowa i łokciowa – przebiegają prawie równolegle. To ustawienie służy do ogólnej oceny osi kończyny i szerokości szpary stawowej, ale nie daje tak dobrego wglądu w boczne struktury stawu jak projekcja skośna. Zdjęcia 3 i 4 natomiast reprezentują projekcje boczne stawu łokciowego, zginanego mniej więcej do kąta prostego. W projekcji bocznej kości promieniowa i łokciowa częściowo nakładają się na siebie, a wyrostek łokciowy i bloczek kości ramiennej są widoczne w charakterystycznym „profilu”. Taka projekcja jest idealna do oceny wysięku w stawie, przemieszczenia odłamów wyrostka łokciowego czy ustawienia stawu po urazie, ale nie jest to obraz skośny w rotacji zewnętrznej. Typowy błąd polega na tym, że każdą nienormalną, czyli nie-AP projekcję, traktuje się jako „skośną”. Tymczasem projekcja skośna w rotacji zewnętrznej to konkretne ułożenie: ramię i przedramię w przedłużeniu, a całą kończynę obraca się na zewnątrz o kilkadziesiąt stopni. Na zdjęciu daje to lepsze uwidocznienie struktur po stronie promieniowej, zwłaszcza głowy kości promieniowej, i zmniejsza nakładanie na kłykcie. Z mojego doświadczenia warto zawsze zadać sobie pytanie: czy widzę klasyczny profil (boczna), czy symetrię kłykci (AP), czy może coś „pomiędzy” z wyraźnym przesunięciem struktur bocznych – i dopiero wtedy decydować, czy to projekcja skośna. Dzięki temu łatwiej uniknąć pomylenia bocznej z projekcją skośną, co w praktyce może prowadzić do błędnej oceny subtelnych złamań po stronie promieniowej.