Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Wszystkie pozostałe markery wymienione w odpowiedziach są jak najbardziej używane w onkologii, ale nie są podstawowymi markerami raka gruczołu krokowego. To dość typowy błąd, że kojarzy się każdy popularny marker nowotworowy z każdym nowotworem, a w praktyce każdy z nich ma swoje dość konkretne zastosowanie kliniczne. AFP, czyli alfa‑fetoproteina, jest klasycznie związana z nowotworami wątroby (rak wątrobowokomórkowy) oraz z niektórymi nowotworami zarodkowymi jąder, szczególnie z komponentą yolk sac. Jej podwyższenie u dorosłego pacjenta zawsze budzi podejrzenie patologii w obrębie wątroby lub guzów germinalnych, ale nie prostaty. Gdybyśmy u pacjenta z podejrzeniem raka prostaty opierali się na AFP, kompletnie minęlibyśmy się z celem diagnostycznym. CEA, czyli antygen karcinoembrionalny, używany jest przede wszystkim w monitorowaniu raka jelita grubego, ale także innych nowotworów przewodu pokarmowego czy raka trzustki. Jest markerem dość nieswoistym i jego wzrost może występować też w chorobach niezłośliwych oraz u palaczy. Dlatego traktuje się go raczej jako wskaźnik przebiegu znanego już nowotworu niż narzędzie do rozpoznawania raka prostaty. Z kolei βHCG (beta‑gonadotropina kosmówkowa) to hormon typowo kojarzony z ciążą, ale w onkologii jest istotnym markerem guzów zarodkowych, zwłaszcza nienasieniaków jądra i niektórych guzów trofoblastu. Jego podwyższone wartości sugerują zupełnie inną patologię niż rak stercza. Typowym błędem myślowym jest założenie, że skoro wszystkie te substancje nazywamy „markerami nowotworowymi”, to można je stosować zamiennie. W rzeczywistości dobra praktyka polega na łączeniu konkretnego markera z określonym narządem i typem guza oraz na interpretowaniu wyniku w kontekście obrazu klinicznego, badań obrazowych i histopatologii. W przypadku prostaty takim standardowym markerem pozostaje PSA, a AFP, CEA i βHCG pełnią zupełnie inne, wyspecjalizowane role w diagnostyce i monitorowaniu innych nowotworów.