Prawidłowo wskazany „Zapis 4” przedstawia tzw. falę Pardee’go, czyli uniesienie odcinka ST typowe dla ostrego zawału mięśnia sercowego z uniesieniem ST (STEMI). Kluczowy element, na który patrzymy, to położenie odcinka ST względem linii izoelektrycznej. W fali Pardee’go odcinek ST jest wyraźnie uniesiony i przechodzi niemal płynnie w załamek T, tworząc taki jakby kopiec lub „płaskowyż”. Punkt J (miejsce przejścia zespołu QRS w ST) leży powyżej linii izoelektrycznej – w standardach przyjmuje się najczęściej ≥1–2 mm w odpowiednich odprowadzeniach. W zapisie 4 widać właśnie takie wyraźne, kopulaste uniesienie ST, bez wyraźnego powrotu do linii podstawowej po zespole QRS. W praktyce, na dyżurze czy w pracowni EKG, taki obraz w odprowadzeniach odpowiadających za konkretną ścianę serca (np. V2–V4 dla ściany przedniej) oznacza pilne podejrzenie STEMI i konieczność natychmiastowego działania – powiadomienia lekarza, przygotowania pacjenta do koronarografii, podania leków przeciwpłytkowych zgodnie z wytycznymi ESC/Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Moim zdaniem warto od razu „wdrukować” sobie w głowę ten obraz: wysoki zespół QRS, a zaraz za nim uniesiony, wypukły odcinek ST, który nie opada do izoelektrycznej – to jest klasyczna fala Pardee’go. Właśnie takie rozpoznanie na poziomie technika EKG ma ogromne znaczenie kliniczne, bo przyspiesza decyzje terapeutyczne i realnie wpływa na rokowanie chorego.
W tym zadaniu łatwo dać się złapać na sam kształt zespołu QRS albo wysokość załamka R, a to nie jest najważniejsze. Fala Pardee’go nie polega na „dziwnie wyglądającym QRS”, tylko na charakterystycznym uniesieniu odcinka ST. Kryterium jest położenie odcinka ST względem linii izoelektrycznej i jego kształt. W trzech pozostałych zapisach odcinek ST albo jest prawidłowy, albo ma tylko niewielkie odchylenia, które częściej wiążą się z innymi stanami niż ostry zawał z uniesieniem ST. Typowym błędem jest skupianie się na tym, że jakiś załamek jest głęboki, QRS jest wąski lub szeroki, albo że załamek T jest „dziwny”. To oczywiście są ważne obserwacje, ale dla fali Pardee’go podstawą jest wyraźne, kopulaste uniesienie ST, które praktycznie zlewa się z załamkiem T. W zapisach, które nie są poprawną odpowiedzią, punkt J znajduje się blisko linii izoelektrycznej, a ST albo jest poziomy, albo tylko lekko odchylony – takie zmiany można widzieć np. przy przeciążeniu komór, zaburzeniach elektrolitowych czy zmianach nieswoistych. Z mojego doświadczenia największy problem mają osoby uczące się EKG z rozróżnieniem: „wysoki R i normalny ST” kontra „wysoki R i uniesiony ST”. W codziennej praktyce technik powinien zawsze ocenić: gdzie jest linia izoelektryczna (najlepiej w odcinku TP lub PR), gdzie zaczyna się punkt J i ile kratek w pionie dzieli ST od tej linii. Dopiero na tej podstawie można mówić o fali Pardee’go. Pamiętanie o tej sekwencji oceny pozwala uniknąć zarówno nadrozpoznawania zawału, jak i groźnego przeoczenia prawdziwego STEMI, co jest absolutnie kluczowe w pracy z EKG.