Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W spirometrii bardzo łatwo się pomylić, bo większość skrótów wygląda podobnie i wszystkie odnoszą się do różnych objętości lub pojemności płuc. Dlatego wiele osób automatycznie sięga po TLC, FRC czy IC, bo kojarzą im się z „pojemnością” albo „całkowitą objętością płuc”. Problem w tym, że klasyczna spirometria mierzy tylko te objętości, które pacjent może świadomie wciągnąć lub wydmuchać, a nie wszystko, co faktycznie znajduje się w płucach. TLC, czyli total lung capacity, to całkowita pojemność płuc – obejmuje ona nie tylko powietrze możliwe do wydmuchania, ale też objętość zalegającą, której spirometr nie jest w stanie bezpośrednio zmierzyć. Do oceny TLC używa się metod pletyzmografii ciała lub technik gazowych, a nie zwykłej spirometrii przybiurkowej. Dlatego TLC nie może być prawidłową odpowiedzią na pytanie o skrót oznaczający pojemność życiową w klasycznym badaniu spirometrycznym. FRC, czyli functional residual capacity, to czynnościowa pojemność zalegająca – objętość powietrza pozostająca w płucach po spokojnym wydechu. Ona również zawiera w sobie komponentu, której spirometr nie rejestruje (objętość zalegająca RV), więc FRC też nie jest parametrem bezpośrednio mierzonym w standardowej spirometrii, tylko raczej w badaniach bardziej zaawansowanych. Typowym błędem myślowym jest tu utożsamianie „pojemności” z „pojemnością życiową”, podczas gdy w fizjologii układu oddechowego każda z pojemności ma ściśle zdefiniowane granice objętości. IC, czyli inspiratory capacity, to pojemność wdechowa, a więc ilość powietrza, jaką można wciągnąć od poziomu spokojnego wydechu (FRC) do maksymalnego wdechu. To też nie jest pojemność życiowa, tylko jej fragment – dokładnie ta część, która dotyczy wdechu. W spirometrii pojemność życiowa (VC) obejmuje zarówno komponent wdechowy, jak i wydechowy, czyli cały zakres między maksymalnym wdechem a maksymalnym wydechem. Moim zdaniem najczęściej błąd wynika z tego, że ktoś pamięta ogólnie „pojemność = capacity”, ale nie kojarzy, że skrót VC jest tu specyficzny dla vital capacity. Dobra praktyka w pracowni to zawsze łączyć skrót z pełną nazwą i prostą definicją, wtedy łatwiej uniknąć takich pomyłek i poprawnie interpretować wyniki badania spirometrycznego.