Na przedstawionym obrazie widzimy klasyczny wycinek z tomograficznej scyntygrafii perfuzyjnej mięśnia sercowego (SPECT) w projekcji krótkiej osi (short axis). Taki obraz pokazuje pierścień mięśnia lewej komory, a legenda z prawej strony wyraźnie opisuje orientację: po lewej mamy „septal”, po prawej „lateral”, u góry okolica podstawna, u dołu okolica koniuszka (apeksu), z przodu „anterior”, niżej „inferior”. Strzałka skierowana jest właśnie na stronę opisaną jako „septal”, czyli ścianę przegrodową serca. Ściana przegrodowa odpowiada za część przegrody międzykomorowej lewej komory i jest bardzo ważna w ocenie choroby wieńcowej, szczególnie przy podejrzeniu zwężeń w obrębie gałęzi międzykomorowej przedniej i pnia lewej tętnicy wieńcowej. W praktyce klinicznej, przy analizie takich obrazów, zawsze najpierw ustala się orientację: gdzie jest przegroda, gdzie ściana boczna, gdzie przednia i dolna. Standardem jest korzystanie z opisu orientacji na pasku referencyjnym po boku lub z szablonu „bull’s eye”. Moim zdaniem warto od początku wyrabiać sobie nawyk mentalnego „obracania” serca: pamiętać, że na ustandaryzowanych obrazach SPECT ściana przegrodowa leży zwykle po lewej stronie ekranu w projekcji short axis, a ściana boczna po prawej. Dokładna identyfikacja ściany przegrodowej ma znaczenie nie tylko przy rozpoznawaniu niedokrwienia, ale też przy planowaniu zabiegów kardiologii inwazyjnej, kontroli efektów rewaskularyzacji oraz przy kwalifikacji do terapii resynchronizującej. W dobrych pracowniach medycyny nuklearnej zawsze kładzie się nacisk na poprawne ustawienie pacjenta, korektę ruchu i prawidłową rekonstrukcję, żeby odwzorowanie ściany przegrodowej i pozostałych segmentów lewej komory było jak najbardziej wiarygodne i powtarzalne.
W scyntygrafii perfuzyjnej serca kluczowe jest zrozumienie, jak sztucznie „ustandaryzowano” położenie serca na obrazie. To nie jest klasyczne RTG w projekcji PA, tylko rekonstrukcja tomograficzna, w której lewa komora jest ustawiona według przyjętych osi: krótkiej, długiej pionowej i długiej poziomej. Na załączonym obrazie mamy przekrój w osi krótkiej (short axis), który pokazuje pierścień mięśnia lewej komory. Producent lub pracownia dodaje zwykle po prawej stronie pasek orientacyjny z opisem: „Septal – Lateral” oraz „Anterior – Inferior”. To jest coś w rodzaju legendy mapy. Typowy błąd polega na tym, że ktoś patrzy na obraz jak na zwykłe zdjęcie klatki piersiowej i automatycznie zakłada, że góra to ściana przednia, dół to dolna, lewa strona ekranu to ściana boczna, a prawa to przegroda. W scyntygrafii tak nie wolno zgadywać – trzeba oprzeć się na opisie orientacji. Jeśli spojrzymy na legendę obok obrazu, wyraźnie widać, że po lewej stronie pierścienia oznaczono „Septal”, czyli ścianę przegrodową, a po prawej „Lateral”, czyli boczną. Odpowiedzi wskazujące ścianę przednią lub dolną wynikają najczęściej z mylenia różnych przekrojów: w przekrojach w osi długiej pionowej przednia i dolna są rzeczywiście u góry i u dołu, ale tutaj mamy inną płaszczyznę. Z mojego doświadczenia sporo osób też „odwraca” obraz w pamięci, bo myśli o anatomii w projekcji echo serca, co dodatkowo miesza. Dobre praktyki w medycynie nuklearnej mówią jasno: przed oceną perfuzji należy zawsze potwierdzić kierunek osi, sprawdzić legendę oraz, jeśli jest dostępny, widok 3D lub mapę biegunową. To pozwala uniknąć pomyłek w lokalizacji ubytków perfuzji, a więc błędów w rozpoznawaniu niedokrwienia konkretnych ścian: przedniej, dolnej, bocznej czy właśnie przegrodowej. Dlatego odpowiedzi wskazujące ścianę przednią, boczną lub dolną w tym konkretnym obrazie są po prostu niezgodne z przyjętą orientacją i prowadziłyby do błędnej interpretacji badania.