Prawidłowo wskazana została kość łódeczkowata. Na obrazie TK nadgarstka widoczna jest projekcja w płaszczyźnie czołowej, a kość łódeczkowata leży w szeregu bliższym kości nadgarstka, po stronie promieniowej, między wyrostkiem rylcowatym kości promieniowej a kością główkowatą i czworoboczną większą. W TK (tak samo jak w dobrych projekcjach RTG – PA, skośnych, czasem tzw. projekcji Stechera) zwraca się uwagę na ciągłość warstwy korowej i jednorodność struktury beleczkowej. W złamaniu kości łódeczkowatej widzimy szczelinę złamania przechodzącą przez trzon, często z niewielkim przemieszczeniem odłamów lub tylko z zatarciem zarysu korowego. Moim zdaniem to jest jedno z kluczowych złamań, które technik i lekarz radiolog powinni umieć „wyłapać”, bo kość łódeczkowata ma słabsze unaczynienie (zwłaszcza biegun bliższy) i łatwo dochodzi do jałowej martwicy, jeśli uraz zostanie przeoczony. W praktyce klinicznej TK wykonuje się najczęściej wtedy, gdy klasyczne RTG jest niejednoznaczne, a pacjent ma typowe objawy: ból w tabakierce anatomicznej, ból przy osiowym obciążeniu kciuka, ograniczenie ruchu. Dobrą praktyką jest przeglądanie obrazów w kilku płaszczyznach rekonstrukcyjnych (coronal, sagittal, axial) z cienką warstwą cięcia, bo szczelina złamania czasem jest widoczna tylko w jednej z nich. W standardach opisowych zaleca się dokładne określenie lokalizacji (biegun dalszy, trzon, biegun bliższy), stopnia przemieszczenia, ewentualnych fragmentów kostnych oraz oceny powierzchni stawowych pod kątem uszkodzeń chrzęstnych. W codziennej pracy bardzo pomaga znajomość topografii: najbardziej promieniowo i nieco dłoniowo – właśnie łódeczkowata, obok niej księżycowata, a dalej w stronę łokciową – trójgraniasta i grochowata. Im lepiej kojarzysz ten układ, tym szybciej i pewniej rozpoznajesz złamania na TK i RTG.
W tym zadaniu kluczowa jest prawidłowa orientacja anatomiczna w nadgarstku na przekrojach TK. Bardzo łatwo jest się pomylić, bo kości nadgarstka są małe, leżą blisko siebie, a w różnych płaszczyznach wyglądają zupełnie inaczej. Z mojego doświadczenia najczęstszy błąd polega na tym, że ktoś patrzy głównie na kształt pojedynczej kości, zamiast najpierw „ustawić sobie w głowie” cały układ: rząd bliższy, rząd dalszy, strona promieniowa i łokciowa. Kość główkowata znajduje się w rzędzie dalszym, mniej więcej centralnie, między kością czworoboczną większą a haczykowatą. Na obrazie TK ma zwykle masywniejszy trzon i jest jakby „wciśnięta” między sąsiednie kości, ale nie leży najbardziej promieniowo w rzędzie bliższym – dlatego wskazywanie jej jako złamanej w tym ujęciu wynika zwykle z błędnego rozpoznania rzędu kości. Kość haczykowata leży bardziej po stronie łokciowej w rzędzie dalszym i charakterystyczna jest dla niej wyraźna wyniosłość – haczyk – dobrze widoczna zwłaszcza w projekcjach skośnych RTG i w rekonstrukcjach 3D TK. Złamania haczyka kości haczykowatej są typowe np. u golfistów czy tenisistów, ale lokalizują się zdecydowanie bardziej łokciowo i dłoniowo niż zmianę widoczną na tym obrazie. Pomyłka w tym kierunku bierze się często z patrzenia tylko na pojedynczy przekrój, bez przewijania serii obrazów, co nie jest dobrą praktyką. Kość księżycowata natomiast leży w rzędzie bliższym, ale bardziej centralnie, między łódeczkowatą a trójgraniastą. Ma charakterystyczny, jakby półksiężycowaty kształt w projekcjach PA RTG, jednak w TK może wydawać się myląco podobna do łódeczkowatej, jeśli nie zwróci się uwagi na jej położenie względem kości promieniowej. Błędem jest sugerowanie się samym „kształtem” bez odniesienia do sąsiednich struktur: promień–łódeczkowata–księżycowata–trójgraniasta to stały układ w rzędzie bliższym i warto go sobie zawsze odtwarzać. Dobrą praktyką w diagnostyce obrazowej nadgarstka jest więc systematyczne identyfikowanie kości od strony promieniowej do łokciowej oraz korzystanie z kilku płaszczyzn rekonstrukcyjnych, zamiast opierania się na jednym przekroju. Pozwala to uniknąć typowych pomyłek w rozpoznawaniu złamań kości nadgarstka, które w konsekwencji mogą prowadzić do błędnej oceny urazu i niewłaściwego postępowania klinicznego.