Na przedstawionym przekroju poprzecznym TK głowy widoczny jest obraz w projekcji osiowej na poziomie tylnego dołu czaszki. Strzałka wyraźnie wskazuje strukturę położoną w obrębie móżdżku, poniżej półkul mózgowych i powyżej otworu wielkiego. Z mojego doświadczenia w opisywaniu takich badań najczęstszy błąd to pomylenie tego poziomu z płatami potylicznymi, ale tutaj widać typowy układ półkul móżdżku i robaka móżdżku. Zaznaczony obszar jest jaśniejszy niż prawidłowa tkanka móżdżku, czyli ma większą gęstość w jednostkach Hounsfielda – mówimy więc, że jest hyperdensyjny. W TK bez kontrastu taka hyperdensyjna zmiana w móżdżku najczęściej sugeruje świeży krwotok śródmózgowy lub krwotok do guza. W praktyce klinicznej rozpoznanie hyperdensyjnego ogniska w móżdżku ma duże znaczenie, bo krwotok w tej lokalizacji może szybko dawać wzrost ciśnienia śródczaszkowego i ucisk pnia mózgu. Standardowo, zgodnie z dobrymi praktykami radiologicznymi, opisując taki obraz, zwraca się uwagę na lokalizację (półkula móżdżku, robak), gęstość zmiany, obecność obrzęku, przemieszczenie struktur pośrodkowych i ewentualne poszerzenie układu komorowego. Warto też pamiętać, że hyperdensyjny obszar w TK może wynikać nie tylko z krwi, ale też z zwapnień, materiału kontrastowego lub ciała obcego, dlatego zawsze ocenia się kontekst kliniczny i porównuje z innymi warstwami oraz z wcześniejszymi badaniami. Moim zdaniem to pytanie dobrze uczy podstawowego odruchu: najpierw lokalizacja anatomiczna (tu móżdżek), dopiero potem charakter densyjny (hyper- czy hypodensyjny).
Na tym obrazie TK głowy główną pułapką jest jednoczesne rozpoznanie lokalizacji i charakteru densyjnego zmiany. Strzałka wskazuje strukturę położoną w tylnym dole czaszki, poniżej półkul mózgowych i powyżej otworu wielkiego. To typowa projekcja na móżdżek, z widocznymi półkulami móżdżku i robakiem. Mylenie tego poziomu z płatem czołowym wynika najczęściej z braku nawyku orientowania się w osi czaszka–podstawa–tylny dół; płaty czołowe leżą znacznie wyżej i ku przodowi, nad oczodołami, w zupełnie innym przekroju anatomicznym. Dlatego odpowiedzi, które mówią o płacie czołowym, ignorują podstawową zasadę interpretacji obrazów: najpierw identyfikujemy poziom i region anatomiczny, dopiero później opisujemy charakter zmiany. Drugie źródło błędu to ocena gęstości. W tomografii komputerowej tkanka bardziej jasna (biała) ma wyższą gęstość – nazywamy ją hyperdensyjną. Tkanka ciemniejsza (bliżej czerni) jest hypodensyjna. Wskazany obszar jest wyraźnie jaśniejszy niż otaczająca tkanka móżdżku, więc nie można go nazwać hypodensyjnym. Pomyłka w tym miejscu często wynika z niedostatecznego porównania z sąsiednimi strukturami oraz z kością czaszki, która jest najbardziej hyperdensyjna. Dobrą praktyką jest zawsze zestawienie badanego ogniska z prawidłową istotą szarą i białą – jeśli coś jest porównywalne z kością lub świeżą krwią, będzie jasne, czyli hyperdensyjne. Z perspektywy pracy technika i lekarza radiologa kluczowe jest, aby nie opierać się na intuicyjnym wrażeniu „ciemniejsze–jaśniejsze”, tylko świadomie używać pojęć hypodensyjny i hyperdensyjny, odnosząc je do skali Hounsfielda i wyglądu prawidłowych struktur. Moim zdaniem warto wyrobić sobie prosty nawyk: najpierw orientacja w anatomii (czy to na pewno móżdżek, a nie płat czołowy), potem ocena densyjności na tle otoczenia, a na końcu dopiero próba klinicznej interpretacji (np. krwotok, guz, zwapnienie). Taka sekwencja myślenia minimalizuje ryzyko właśnie takich pomyłek, jakie sugerują niepoprawne odpowiedzi w tym zadaniu.