Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Question

Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Kategorie: Diagnostyka obrazowa Anatomia w obrazowaniu

Na radiogramie stawu barkowego strzałką wskazano

Ilustracja do pytania z kwalifikacji MED.08

Na zdjęciu RTG barku strzałka wskazuje wyrostek barkowy łopatki (acromion), czyli bocznie położoną część łopatki, która wysuwa się nad głowę kości ramiennej i współtworzy staw barkowo‑obojczykowy (AC). Na standardowej projekcji AP barku acromion widoczny jest jako gęsta, łukowata struktura kostna przebiegająca poziomo nad panewką stawu ramiennego i nad głową kości ramiennej. To właśnie nad nim oceniamy zwężenie przestrzeni podbarkowej, konflikt podbarkowy, osteofity w chorobie zwyrodnieniowej stawu AC czy następstwa przewlekłych przeciążeń stożka rotatorów. Moim zdaniem rozpoznawanie acromionu „na pierwszy rzut oka” to jedna z kluczowych umiejętności przy podstawowej analizie radiogramów barku, bo od jego ustawienia i kształtu zależy prawidłowa interpretacja wielu patologii. W praktyce technika radiologii musi umieć odróżnić wyrostek barkowy od wyrostka kruczego – ten drugi leży bardziej ku przodowi i zwykle jest nieco niżej, ma kształt haczykowaty. W dobrzej wykonanej projekcji AP oraz w projekcji Y‑łopatki acromion tworzy górne ramię litery „Y”. W standardach opisowych zawsze zwraca się uwagę na: ciągłość zarysu acromionu (pęknięcia, złamania), obecność zniekształceń pourazowych, obecność zwapnień przyczepów więzadeł oraz relację acromionu do głowy kości ramiennej (wysokość stawu, ewentualne podwichnięcia). W badaniach MRI i USG to właśnie pod wyrostkiem barkowym ocenia się kaletkę podbarkowo‑podnaramienną i ścięgna stożka rotatorów, więc dobra orientacja anatomiczna na RTG bardzo ułatwia dalszą diagnostykę obrazową i komunikację w zespole z lekarzem ortopedą czy radiologiem.

Na tym zdjęciu barku łatwo się pomylić, bo kilka struktur leży bardzo blisko siebie i nakłada się w projekcji AP. Strzałka jednak nie wskazuje ani wyrostka kruczego łopatki, ani guzków kości ramiennej. Wyrostek kruczy łopatki ma charakterystyczny, haczykowaty kształt i jest położony bardziej ku przodowi i nieco niżej niż wyrostek barkowy. Na klasycznym RTG barku w projekcji AP często rzutuje się on nad głową kości ramiennej jako krótsza, bardziej stromo opadająca struktura, zwykle nie biegnie tak poziomo jak acromion. Pomyłka polega zwykle na tym, że patrzymy tylko na końcówkę kości, a nie śledzimy jej przebiegu do trzonu łopatki i do stawu barkowo‑obojczykowego. Guzek większy kości ramiennej to część bliższego końca kości ramiennej, leżąca bocznie i nieco ku górze od guzka mniejszego, ale zawsze jest „przyklejona” do głowy kości ramiennej. Na radiogramie ma zaokrąglony, masywniejszy kształt i nie tworzy wyraźnego stawu z obojczykiem. Jeśli strzałka wskazuje strukturę, która wyraźnie kontynuuje się w stronę obojczyka i tworzy z nim staw AC, to nie może to być guzek większy. Guzek mniejszy leży bardziej przyśrodkowo i ku przodowi, na klasycznym RTG barku bywa słabo widoczny lub zlewa się z głową kości ramiennej; na pewno nie wystaje tak bocznie i tak poziomo jak wyrostek barkowy. Typowy błąd myślowy przy takich zadaniach polega na tym, że zdający koncentruje się tylko na końcówce kości zaznaczonej strzałką i próbuje dopasować nazwę „po kształcie”, zamiast prześledzić całą oś kości: skąd wychodzi, z czym się łączy, jaki staw tworzy. Dobra praktyka w diagnostyce obrazowej jest taka, żeby zawsze szukać punktów odniesienia – tutaj jest to połączenie z obojczykiem (staw AC) oraz przebieg łopatki. Jeżeli struktura tworzy górny dach nad głową kości ramiennej i biegnie w linii do stawu barkowo‑obojczykowego, to zgodnie z anatomią w obrazowaniu będzie to wyrostek barkowy łopatki, a nie wyrostek kruczy ani guzki kości ramiennej.

Answer 1

A. wyrostek kruczy łopatki.

Answer 2

B. guzek mniejszy kości ramiennej.

Answer 3

C. wyrostek barkowy łopatki.

Answer 4

D. guzek większy kości ramiennej.

Na radiogramie stawu barkowego strzałką wskazano

Odpowiedzi

Informacja zwrotna