Na zdjęciu bocznym stawu skokowego strzałka wskazuje kość łódkowatą stępu (os naviculare). W projekcji bocznej widać ją pomiędzy bloczkiem kości skokowej a kośćmi klinowatymi, jako stosunkowo małą, owalną kość położoną po stronie przyśrodkowej, tuż przed głową kości skokowej. To właśnie jej kształt „łódki” i typowe położenie w łańcuchu stępu pomaga ją rozpoznać. W praktyce radiologicznej bardzo ważne jest, żebyś umiał odróżnić kość łódkowatą od kości sześciennej, bo ich mylenie prowadzi potem do złej lokalizacji złamań, zmian zwyrodnieniowych czy martwicy jałowej. Kość łódkowata łączy się stawowo z kością skokową oraz kośćmi klinowatymi, odgrywa dużą rolę w łuku podłużnym stopy i stabilizacji przodostopia. W interpretacji zdjęć RTG obowiązuje zasada, że zawsze identyfikujemy najpierw duże orientacyjne struktury: kość piszczelową, strzałkową, skokową i piętową, a dopiero potem przechodzimy do mniejszych kości stępu. To bardzo ułatwia topografię. W badaniach urazowych, zwłaszcza po skręceniach i upadkach z wysokości, kość łódkowata może ulegać złamaniom awulsyjnym lub kompresyjnym – na standardowych projekcjach AP i bocznej trzeba wtedy dokładnie prześledzić jej zarys korowy i gęstość beleczkowania. Moim zdaniem warto też pamiętać o tzw. kości dodatkowej – os tibiale externum – która leży przy przyśrodkowym brzegu kości łódkowatej i na zdjęciu może wyglądać jak fragment złamania, jeżeli ktoś nie kojarzy typowego obrazu. W dobrych praktykach opisowych zwraca się uwagę na ustawienie stawu skokowo-łódkowego, szerokość szpary stawowej i ewentualne nieregularności konturu kości łódkowatej, bo to pomaga wychwycić wczesne zmiany zwyrodnieniowe czy pourazowe, zanim pacjent trafi np. na TK.
Na tym radiogramie bocznym stawu skokowego łatwo o pomyłkę, bo kości stępu częściowo się nakładają i zlewają swoimi zarysami. Jeżeli ktoś skojarzył zaznaczoną strukturę z kością sześcienną, to najczęściej wynika to z mylenia przyśrodkowej i bocznej strony stopy w projekcji bocznej. Kość sześcienna leży bardziej bocznie i dystalnie, łączy się z kością piętową oraz z IV i V kością śródstopia. Na typowym zdjęciu bocznym jej zarys znajduje się dalej od kostki przyśrodkowej, bliżej strony bocznej, i nie tworzy tak wyraźnego połączenia z głową kości skokowej, jak kość łódkowata. Pomyłka z kością łódeczkowatą wynika z kolei z podobieństwa nazwy. Kość łódeczkowata (scaphoideum) występuje w nadgarstku, a nie w stopie. W diagnostyce obrazowej bardzo ważne jest, żeby zawsze łączyć nazwę kości z regionem anatomicznym: w stawie skokowym mamy kość łódkowatą stępu, a w nadgarstku – kość łódeczkowatą. Mylenie tych pojęć bywa źródłem nieporozumień w opisach i dokumentacji medycznej. Zdarza się też, że strzałka interpretowana jest jako wskazująca jakiś staw, np. skokowo-piętowy. Tymczasem staw skokowo-piętowy to przestrzeń stawowa między kością skokową a piętową, o nieregularnym, szczelinowatym zarysie, a nie pojedyncza kość. W dobrych praktykach opisu radiogramów uczymy się najpierw rozpoznawać poszczególne kości, a dopiero później linie stawowe między nimi. Typowy błąd myślowy polega na tym, że wzrok od razu „łapie” miejsce, gdzie coś się wyróżnia strzałką, i dopasowujemy do tego pierwszą znaną nazwę, zamiast spokojnie przeanalizować położenie: względem kości skokowej, piętowej, kości piszczelowej i osi długiej stopy. W praktyce warto każdorazowo mentalnie prześledzić łańcuch: pięta – skokowa – łódkowata – kości klinowate / sześcienna – śródstopie. Taki schemat bardzo upraszcza orientację i zmniejsza ryzyko takich właśnie pomyłek topograficznych.