Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

Na tym zdjęciu łatwo pomylić kilka pojęć, zwłaszcza gdy patrzy się tylko na ogólny kształt stopy, bez analizy osi kości i zarysów korowych. Paluch szpotawy (hallux varus) to deformacja dokładnie odwrotna do widocznej – paluch odchyla się wtedy przyśrodkowo, w stronę drugiej stopy, a I kość śródstopia zwykle jest bardziej ustawiona bocznie. Na radiogramie hallux varus linia przechodząca przez oś I kości śródstopia i paliczka palucha tworzy kąt otwarty przyśrodkowo. Tutaj kąt jest otwarty bocznie, czyli typowa koślawość, więc rozpoznanie szpotawości nie ma podstaw anatomicznych. Drugim częstym błędem jest doszukiwanie się złamania guzowatości V kości śródstopia. W takim urazie oczekujemy przerwania ciągłości korowej na bocznej krawędzi stopy, w okolicy przyczepu ścięgna mięśnia strzałkowego krótkiego. Linia złamania bywa poprzeczna lub skośna, często z niewielkim przemieszczeniem. Na przedstawionym obrazie zarys V kości śródstopia jest gładki, bez szczeliny złamania, bez odczynu okostnowego czy odłamu oderwanego – więc radiologicznie nie ma cech świeżego urazu. Podobnie mylące bywa podejrzenie złamania podstawy I kości śródstopia. W tej lokalizacji szukamy wyraźnego przerwania kory w rejonie stawu stępowo‑śródstopnego I, ewentualnie z przemieszczeniem lub poszerzeniem szpary stawowej, co sugerowałoby uraz typu Lisfranca. Tutaj kontury podstawy I kości śródstopia są zachowane, nie ma schodka korowego ani patologicznej szczeliny. Typowym błędem myślowym jest skupienie się na najbardziej „wystającej” części kości i automatyczne uznanie jej za złamanie, zamiast spokojnie prześledzić przebieg linii kostnych i porównać je z sąsiednimi strukturami. Dobra praktyka w diagnostyce obrazowej to najpierw ocena osi i kątów ustawienia kości (co od razu naprowadza na deformacje typu hallux valgus), a dopiero potem systematyczne szukanie cech urazu: przerwania kory, odłamów, odczynu okostnowego czy zaburzenia zarysu stawów. Jeśli trzyma się tej kolejności, ryzyko pomylenia przewlekłej deformacji z ostrym złamaniem jest zdecydowanie mniejsze.