Na przedstawionym radiogramie barku w projekcji AP widoczne jest wyraźne przerwanie ciągłości kostnej w obrębie bliższego końca kości ramiennej, tuż poniżej guzka większego. Linia złamania przebiega poprzecznie, z niewielkim przemieszczeniem odłamów, ale z zachowaną ciągłością stawu ramiennego – głowa kości ramiennej nadal pozostaje w panewce łopatki. Obojczyk, wyrostek barkowy i wyrostek kruczy mają gładkie, równe zarysy korowe, bez cech przerwania, nadłamania czy odwarstwienia okostnej, co jednoznacznie przemawia przeciwko ich uszkodzeniu. W praktyce opisując taki obraz zgodnie z dobrymi standardami radiologicznymi (np. według zaleceń towarzystw ortopedycznych i radiologicznych) podajemy lokalizację złamania (koniec bliższy kości ramiennej), ewentualne przemieszczenie, stopień skrócenia, kąt zagięcia oraz ocenę stawu ramiennego i obojczyka. Moim zdaniem warto też zawsze sprawdzić, czy nie ma typowych powikłań, np. wieloodłamowości w okolicy guzka większego lub złamań patologicznych na tle zmian osteolitycznych. W codziennej pracy technika elektroradiologii ważne jest prawidłowe ułożenie pacjenta – projekcja AP barku powinna pokazywać całą głowę kości ramiennej, panewkę, obojczyk i łopatkę, bo dopiero wtedy można rzetelnie ocenić, czy złamanie dotyczy kości ramiennej, czy np. struktur obręczy barkowej. Dodatkowe projekcje (np. Y łopatkowa, osiowa) są często zlecane przy podejrzeniu zwichnięcia, ale przy typowym złamaniu bliższego końca kości ramiennej obraz AP zwykle już daje rozstrzygającą informację diagnostyczną.
Na tym zdjęciu łatwo pomylić uszkodzone struktury, bo w obręczy barkowej obojczyk, łopatka i bliższy koniec kości ramiennej nakładają się częściowo na siebie. To dość typowy błąd: oko od razu „leci” na obojczyk, bo jest cienki, dobrze odgraniczony i leży wysoko. Jednak w tym radiogramie zarys obojczyka jest ciągły, korowa kość nie ma żadnego załamania ani poszerzenia szpary, nie ma też zagięcia osi, które sugerowałoby złamanie. Staw barkowo-obojczykowy jest czytelny, bez poszerzenia i bez przemieszczenia końca barkowego obojczyka, co również przemawia za jego prawidłowością. Podobna pułapka dotyczy wyrostka barkowego łopatki. Wyrostek barkowy tworzy łuk nad głową kości ramiennej i bywa mylony ze złamaniem, gdy zmienia się kontrast lub gdy widoczne są nakładające się cienie żeber. Tutaj jednak kontur wyrostka barkowego jest łagodnie wygięty, ciągły, bez ostrej przerwy czy schodka kostnego. Nie ma też lokalnego pogrubienia kości ani odczynu okostnowego, które mogłyby sugerować stare, przebudowane złamanie. Wyrostek kruczy, choć częściowo przykryty przez inne struktury, również nie wykazuje typowych cech urazu – jego cień jest krótki, haczykowaty, ale bez nagłego przerwania. Z mojego doświadczenia sporo osób „widzi” tam złamanie tylko dlatego, że nie do końca rozumie trójwymiarowy przebieg łopatki w projekcji AP. Kluczem jest prześledzenie linii korowej i szukanie realnej nieciągłości, a nie jedynie zmiany gęstości. Właściwą praktyką jest zawsze zaczynać analizę od identyfikacji głowy kości ramiennej i jej szyjki, bo to tam najczęściej lokalizują się złamania po upadku na bark. W tym obrazie właśnie w tym rejonie widać przerwanie ciągłości kostnej, a pozostałe elementy obręczy barkowej pozostają nieuszkodzone. Błędne rozpoznanie złamania obojczyka czy wyrostków łopatki może skutkować niewłaściwym unieruchomieniem i pominięciem realnego problemu, czyli złamania bliższego końca kości ramiennej, które ma inne rokowanie i inne standardy leczenia zachowawczego lub operacyjnego.