Na przedstawionym radiogramie wyraźnie widać, że linia złamania przebiega przez środkowy odcinek kości promieniowej, czyli jej trzon. Nasada dalsza znajduje się w okolicy stawu promieniowo-nadgarstkowego, tuż przy nadgarstku, natomiast na zdjęciu złamanie jest położone zdecydowanie wyżej, w części diafizalnej kości. Charakterystyczny jest obraz przerwania ciągłości warstwy korowej w odcinku środkowym kości oraz przemieszczenie odłamów, co typowo opisuje się jako złamanie trzonu. Z mojego doświadczenia w pracowni RTG duża część pomyłek wynika właśnie z mylenia „nasady dalszej” z „trzonem”, dlatego warto sobie w głowie dzielić kość na trzy strefy: nasada bliższa, trzon, nasada dalsza i patrzeć, gdzie faktycznie wypada złamanie. W praktyce klinicznej rozpoznanie złamania trzonu kości promieniowej ma wpływ na dalsze postępowanie – inaczej unieruchamia się typowe złamania nasady dalszej (np. typu Collesa), a inaczej złamania diafizalne. W przypadku trzonu kości promieniowej częściej rozważa się leczenie operacyjne, szczególnie przy dużym przemieszczeniu, żeby przywrócić prawidłową oś kończyny i rotację przedramienia. Dobrą praktyką w diagnostyce obrazowej jest też ocena całej kości w co najmniej dwóch prostopadłych projekcjach, tak jak uczą standardy radiologiczne – AP i boczna – bo czasem złamanie trzonu jest widoczne tylko w jednej projekcji lub wygląda łagodniej niż jest w rzeczywistości. Tutaj obraz jest na tyle wyraźny, że rozpoznanie złamania trzonu kości promieniowej jest jednoznaczne i zgodne z zasadami opisu RTG kończyn górnych.
Analizując to zdjęcie RTG, kluczowe jest prawidłowe rozpoznanie, w której części kości znajduje się złamanie. Typowy błąd polega na tym, że wszystko, co „bliżej nadgarstka”, ktoś automatycznie nazywa nasadą dalszą, a to nie zawsze jest prawdą. Nasada dalsza kości promieniowej i łokciowej to stosunkowo krótki odcinek przy powierzchni stawowej, tworzącej staw promieniowo-nadgarstkowy i staw promieniowo-łokciowy dalszy. Na tym radiogramie linia złamania jest wyraźnie położona w części środkowej kości promieniowej, czyli w trzonie, a nie przy samym stawie. Gdyby chodziło o nasadę dalszą kości promieniowej, uszkodzenie lokalizowałoby się tuż nad powierzchnią stawową nadgarstka, często z typową deformacją i zmianą ustawienia fragmentu przystawowego. Złamania nasady dalszej są bardziej „przy nadgarstku”, natomiast tutaj odstęp od stawu jest wyraźny. Podobnie błędne jest wskazanie nasady dalszej kości łokciowej – kość łokciowa na zdjęciu jest w dużej mierze zachowana, a jej dalszy odcinek nie wykazuje cech złamania korowej warstwy ani przemieszczenia. Trzon kości łokciowej również wygląda ciągły, bez przerwania beleczkowania kostnego i bez typowego kąta załamania, który zwykle łatwo wychwycić nawet przy pobieżnym oglądaniu. Moim zdaniem częsty schemat myślowy w takich zadaniach to szybkie „strzelanie”, że skoro złamanie jest w przedramieniu, to na pewno chodzi o nasadę dalszą promieniowej, bo to najczęstsza lokalizacja urazów. W diagnostyce obrazowej nie można jednak opierać się tylko na statystyce, trzeba spokojnie prześledzić przebieg obu kości, ich trzonów i nasad, ocenić odległość od stawów oraz wygląd powierzchni stawowych. Dobre praktyki opisowe wymagają wskazania dokładnej lokalizacji (trzon, nasada bliższa, nasada dalsza), charakteru złamania (skośne, poprzeczne, wieloodłamowe itd.) i ewentualnego przemieszczenia. Dzięki temu ortopeda wie, z czym dokładnie ma do czynienia i jak planować leczenie. W tym przypadku wszystkie błędne odpowiedzi wynikają z niedokładnej analizy anatomii na obrazie lub z automatycznego kojarzenia miejsca urazu z najpopularniejszymi typami złamań, co w praktyce bywa bardzo mylące.
