Kwalifikacja: MED.08 - Świadczenie usług medycznych w zakresie diagnostyki obrazowej, elektromedycznej i radioterapii

W tym zadaniu pułapka polega głównie na orientacji stron i dokładnym rozróżnieniu części żuchwy. Na radiogramach czołowych bardzo łatwo pomylić wyrostek kłykciowy z gałęzią żuchwy oraz prawą stronę z lewą, jeśli ktoś patrzy „na oko”, a nie na oznaczenie L/R. Wyrostek kłykciowy to górny, stawowy koniec żuchwy, wchodzący w skład stawu skroniowo-żuchwowego. Złamania w tym obszarze lokalizują się powyżej szyjki żuchwy i zwykle dotyczą samego „główkowatego” fragmentu lub szyjki wyrostka. Na prezentowanym obrazie linia uszkodzenia przebiega jednak niżej, w obrębie pionowego odcinka kości pomiędzy kątem żuchwy a wyrostkami, czyli właśnie w gałęzi, a nie w części stawowej. Błędne wskazanie prawego lub lewego wyrostka kłykciowego wynika zwykle z tego, że każdy uraz w bocznym rejonie żuchwy automatycznie kojarzy się ze stawem, co nie zawsze jest prawdą – tu stawy skroniowo-żuchwowe mają dość zachowany, ciągły zarys. Druga grupa pomyłek dotyczy stron: na zdjęciach w projekcji AP/PA to, co widzisz po lewej stronie ekranu, jest prawą stroną pacjenta. Jeśli ktoś sugeruje się tylko własną intuicją przestrzenną, to łatwo o odwrócenie i zaznaczenie „lewej gałęzi” zamiast prawej. W dobrych praktykach opisu RTG zawsze zaczyna się od sprawdzenia znaczników L/R i świadomego „przełączenia” w głowie, dopiero potem ocenia się ciągłość zarysów kostnych: od wyrostków kłykciowych, przez gałęzie, kąty, aż po trzon i symfizę. Moim zdaniem warto wyrobić sobie nawyk śledzenia całej obwódki żuchwy linia po linii, bo złamania gałęzi mogą być stosunkowo cienkie, ale powodują wyraźne przerwanie lub załamanie gładkiego konturu. Poprawne rozpoznanie, czy jest to złamanie gałęzi, czy wyrostka kłykciowego i po której stronie, ma potem znaczenie kliniczne: inne są wskazania do otwartej repozycji i osteosyntezy, inne do leczenia zachowawczego. Dlatego tak ważne jest, by na tym etapie uczyć się precyzyjnej, a nie „na oko”, analizy obrazu.