Prawidłowa odpowiedź to sekwencja T1 po podaniu środka kontrastowego. W badaniach MR z kontrastem (najczęściej gadolinowym) to właśnie obrazy T1‑zależne są standardem do oceny wzmocnienia patologicznych zmian, w tym nowotworowych. Środek kontrastowy skraca czas relaksacji T1 tkanek, w których się gromadzi, przez co te struktury stają się jaśniejsze (hiperintensywne) na obrazach T1. Dzięki temu dużo łatwiej odróżnić aktywną zmianę nowotworową od tkanek prawidłowych, blizny czy zmian martwiczych. W codziennej praktyce radiologicznej praktycznie każdy protokół onkologiczny MR zawiera sekwencje T1 przed i po kontraście, często w kilku płaszczyznach, czasem z subtrakcją (odejmowaniem obrazu przed kontrastem od obrazu po kontraście), żeby jeszcze wyraźniej pokazać samo wzmocnienie. Moim zdaniem to jest absolutna podstawa, coś jak alfabet w MR. Przykład praktyczny: w MR mózgu z podejrzeniem guza oceniamy wzmocnienie guza, obszary nacieku, obecność pierścieniowego wzmocnienia – wszystko na obrazach T1 po kontraście. Podobnie w MR kręgosłupa oceniamy przerzuty do trzonów kręgów czy naciek kanału kręgowego, właśnie w T1 po kontraście. W MR piersi, prostaty, wątroby – wszędzie kluczowa informacja o unaczynieniu guza i jego aktywności biologicznej pochodzi z dynamiki i stopnia wzmocnienia w sekwencjach T1‑zależnych. Dobre praktyki mówią też, żeby zawsze interpretować obrazy T1 po kontraście razem z innymi sekwencjami (T2, DWI), ale jeśli chodzi o „pokazanie” wzmocnienia nowotworu po podaniu kontrastu, to złotym standardem jest właśnie T1.
W rezonansie magnetycznym łatwo się pomylić, bo mamy sporo różnych sekwencji i każda „coś fajnego” pokazuje. Ale jeśli pytanie dotyczy konkretnie uwidocznienia zmian nowotworowych po podaniu kontrastu, to kluczowe jest zrozumienie, jak działają poszczególne typy sekwencji. Środek kontrastowy gadolinowy działa głównie przez skrócenie czasu relaksacji T1, więc najbardziej wpływa na sekwencje T1‑zależne. Właśnie dlatego to one są używane do oceny wzmocnienia po kontraście. DIXON to tak naprawdę technika modyfikująca głównie sekwencje T1 (i czasem T2*), służąca do rozdzielenia sygnału z tłuszczu i wody. Jest świetna np. do obrazowania narządów miąższowych czy układu mięśniowo‑szkieletowego, ale sama nazwa „DIXON” nie oznacza jeszcze, że to najlepsza sekwencja do oceny kontrastu. Jeśli stosujemy T1 DIXON po kontraście, to i tak kluczowe jest to, że jest to sekwencja T1‑zależna, a nie sam fakt „DIXON”. Dlatego wybieranie DIXON jako ogólnej odpowiedzi jest trochę mylące – to bardziej technika niż podstawowy typ sekwencji. DWI (dyfuzja) z kolei służy głównie do oceny ruchu cząsteczek wody w tkankach. Zmiany nowotworowe często ograniczają dyfuzję, więc są hiperintensywne na mapach DWI i mają obniżony sygnał na mapach ADC. To bardzo ważne w onkologii, np. w udarach, guzach mózgu, prostaty czy wątroby, ale DWI nie służy do oceny wzmocnienia po kontraście. Co więcej, standardowo DWI wykonuje się bez podania kontrastu. Dlatego myślenie: „nowotwór dobrze widać na DWI, więc po kontraście też będzie najlepiej” – to typowy błąd skrótu myślowego. Sekwencje T2‑zależne natomiast pokazują głównie zawartość wody – płyny są jasne, obrzęk, zmiany zapalne, torbiele. Guzy często są dobrze widoczne na T2 przez obrzęk czy komponentę płynną, ale podanie gadolinu nie jest tu głównym mechanizmem poprawy kontrastu obrazu. Zmiana może wyglądać trochę inaczej po kontraście, ale to nie jest główne narzędzie do oceny wzmocnienia. Z mojego doświadczenia największy problem polega na tym, że wiele osób pamięta, iż „nowotwory są jasne na T2” albo że „DWI jest super w guzach”, i automatycznie zakłada, że to będzie też najlepsze po kontraście. Tymczasem standardy protokołów MR mówią jasno: ocena wzmocnienia kontrastowego, czyli tego, jak guz „łapie kontrast”, bazuje na sekwencjach T1‑zależnych, często z dodatkowymi technikami jak fat‑sat czy DIXON, ale rdzeniem pozostaje T1.