Prawidłowo wskazana została scyntygrafia nerek. Na przedstawionych obrazach widać typowy, barwny rozkład radioaktywności w obrębie obu nerek, uzyskany gammakamerą po dożylnym podaniu radiofarmaceutyku (najczęściej 99mTc‑DTPA, 99mTc‑MAG3 albo 99mTc‑EC). Charakterystyczne jest to, że obrazy są „plamiste”, kolorowe (skala pseudokolorów: czerwony, żółty, niebieski) i pokazują głównie funkcję narządu – czyli jak szybko znacznik jest wychwytywany i wydalany przez nerki – a nie ich dokładną anatomię. Moim zdaniem to jedna z najważniejszych różnic między scyntygrafią a TK czy USG: tu patrzymy przede wszystkim na czynność, a dopiero w drugiej kolejności na kształt. W praktyce klinicznej scyntygrafia nerek służy do oceny przesączania kłębuszkowego, drenażu z miedniczek nerkowych, udziału każdej nerki w całkowitej funkcji (tzw. funkcja rozdzielcza), diagnostyki zwężeń połączenia miedniczkowo‑moczowodowego, kontroli po przeszczepie nerki czy oceny blizn pozapalnych u dzieci. Standardem jest wykonywanie serii dynamicznych obrazów w kolejnych minutach po podaniu radiofarmaceutyku, co dokładnie pasuje do układu kafelków widocznych na ilustracji. Zgodnie z zasadami medycyny nuklearnej zapis taki uzyskuje się w projekcji tylnej lub przedniej, z pacjentem leżącym, a następnie analizuje się krzywe czas–aktywność. Z mojego doświadczenia w nauce do egzaminów warto zapamiętać, że „kolorowe, ziarniste nerki” w układzie dwóch symetrycznych ognisk po bokach kręgosłupa prawie zawsze oznaczają scyntygrafię nerek, a nie TK czy USG.
Na ilustracji widoczne są typowe obrazy scyntygraficzne, a więc badanie medycyny nuklearnej, a nie klasycznej radiologii czy ultrasonografii. Częsty błąd polega na tym, że wszystko co jest „obrazkiem z medycyny” wrzuca się do jednego worka i myli się tomografię komputerową z badaniami izotopowymi. W tomografii nerek mielibyśmy do czynienia z przekrojami anatomicznymi o wysokiej rozdzielczości przestrzennej, w odcieniach szarości, z dobrze widoczną korą, miedniczką, naczyniami, ewentualnie kontrastem jodowym w świetle układu kielichowo‑miedniczkowego. Tutaj tego nie ma: obraz jest ziarnisty, barwny, bez wyraźnych granic tkanek, co jednoznacznie sugeruje rejestrację promieniowania gamma pochodzącego z radioznacznika. Równie mylące bywa kojarzenie każdego badania scyntygraficznego z tarczycą, bo to jedno z najczęściej omawianych badań w podręcznikach. Scyntygrafia tarczycy pokazuje pojedynczy narząd w przedniej części szyi, zwykle w jednej projekcji, o kształcie motyla, z symetrycznymi płatami i cieśnią – a nie dwie struktury położone głęboko w jamie brzusznej, po obu stronach kręgosłupa. Rozmieszczenie ognisk na obrazie zdecydowanie nie odpowiada topografii tarczycy. Ultrasonografia tarczycy z kolei w ogóle nie wykorzystuje promieniowania jonizującego ani radiofarmaceutyków. Obraz USG jest czarno‑biały, oparty na echogeniczności tkanek, z widocznym zarysem skóry, mięśni i naczyń, często z dopplerem, ale nigdy w postaci kolorowych „plam aktywności”. Dobre praktyki w diagnostyce obrazowej wymagają, żeby przy rozpoznawaniu rodzaju badania zwracać uwagę na kilka cech: czy obraz jest anatomicznie szczegółowy czy funkcjonalny, czy widać przekroje poprzeczne lub podłużne, w jakiej skali barw jest prezentowany i czy forma obrazu pasuje do typowych przykładów z medycyny nuklearnej. W tym przypadku wszystkie te elementy jednoznacznie wskazują na scyntygrafię nerek, a nie na tomografię komputerową, scyntygrafię tarczycy ani ultrasonografię.